مدیر عامل شرکت ترافرم لبز که اکوسیستم ترا و ارز دیجیتال لونا را ساخته است، اعلام کرده حالا ترا ۲ آنلاین شده و قرار است ایردراپ آن به زودی انجام بشود. این طرح جایگزین یا پلن بی یک فورک سخت است که در آن تمام تراکنش‌های نامعتبر اعتباریابی شده و به یک شبکه بلاکچین جدید منتقل می‌شوند. شرکت ترافرم لبز باور دارد با این کار دوباره ارز دیجیتال لونا به روند صعودی بر می‌گردد. برای آشنایی بیشتر با پروژه ترا ۲ و ایردراپ لونا جدید این مطلب را دنبال کنید.
موافقان و مخالفان پروژه ترا ۲
بایننس پیشتر اعلام کرده بود که هارد فورک طرح جایگزین مناسبی نیست. چنگ‌پنگ ژائو مدیر عامل بایننس حتی مدعی شده بود که یک ترتیب دادن برنامه‌ای برای سوزاندن توکن ترا گزینه‌ای است که می‌تواند تاثیر بهتری داشته باشد.
اما بعدتر در تغییر موضعی آشکار، بایننس اعلام کرد که از نزدیک با طرح جایگزین ترا ۲ همکاری می‌کند و از آن استقبال می‌کند. در حال حاضر به غیر از بایننس، صرافی‌های ارز دیجیتال اف‌تی‌ایکس (FTX)، کریپتودات‌کام، هوبی گلوبال، بیت‌فاینکس، بای‌بیت و کوکوین اعلام کرده‌اند از پروژه اصلاح ارز ترا پشتیبانی می‌کنند.
در مقابل این طرح جایگزین شرکت ترافرم لبز منتقدان بزرگی هم دارد. میلیارد معروف مارک کوبان گفته حاضر به سرمایه‌گذاری روی این ارز دیجیتال نیست. او البته روی نسخه قدیمی این پروژه هم سرمایه‌گذاری نکرده است و با ضرر بزرگی که در ماه ژوئن ۲۰۲۱ در سرمایه‌گذاری روی استیبل‌کوین آیرون فایننس (Iron Finance) داشته، خواهان قانون‌گذاری و رگوله‌سازی ارزهای دیجیتال است.
یکی از بنیان‌گذاران دوج کوین، بیلی مارکوس (Billy Markus) هم از جمله مخالفان پروژه ترا ۲ است و مدعی شده این پروژه فقط «قماربازان کودن» را جذب می‌کند. مدیر عامل صرافی بیت‌گو هم با اظهار تردید در مورد موفقیت احتمالی این پروژه اعلام کرده تمایلی به پشتیبانی از آن ندارد.
اکوسیستم ترا کلاسیک
اکوسیستم ترا که حالا با عنوان ترا کلاسیک شناخته می‌شود در سال ۲۰۱۸ توسعه یافت و در سال ۲۰۱۹ افتتاح شد. در این اکوسیستم با استفاده از تراکنش‌های ضد سانسور و ترکیب آنها با استیبل‌کوین یو‌اس‌تی سرمایه‌گذاران سنتی به معاملات ارزهای دیجیتال تشویق بشوند. ترا کلاسیک استیبل‌کوین‌هایی که با قیمت دلار، وون کره جنوبی، پول مغولستان و غیره تثبیت ارزش شده بودند را به معامله‌گران عرضه می‌کرد.
در ماه می ۲۰۲۲ الگوریتم‌های این استیبل‌کوین مورد حمله قرار گرفته و از کار افتادند. ارزش استیبل‌کوین یو‌اس‌تی با این اتفاق حداقل روی کاغذ به صفر رسید. همین اتفاق باعث شد شرکت ترافرم لبز، موسسه پشتیبان اکو سیستم ترا یک طرح جایگزین برای برطرف کردن مشکل ارائه بدهد. طرح جایگزین یک فورک سخت است که با طراحی یک بلاکچین جدید به نام ترا ۲، تمام تراکنش‌های ترا که حالا با نام ترا کلاسیک شناخته می‌شود را به شبکه جدید منتقل می‌کند.
اما اهمیت اکوسیستم ترا فقط در استیبل‌کوین و توکن‌های ارز دیجیتال آن نبوده است. این شبکه بلاکچین امکان پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز را به توسعه‌دهندگان می‌دهد. ترا در دوره اوج خود بعد از اتریوم، بزرگ‌ترین بستر توسعه برنامه‌ها و امور مالی غیرمتمرکز محسوب می‌شد. حالا بیشتر پروژه‌های غیرمتمرکز ترا به بلاکچین جدید ترا ۲ مهاجرت کرده‌اند.
هارد فورک چیست؟
شبکه‌های بلاکچین بر اساس پروتکل‌ها یا ساختارهای نرم‌افزاری مشخصی عمل می‌کنند. تمام کاربران شبکه از این پروتکل‌ها برای برقراری ارتباط با شبکه و ثبت تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. وقتی مشکلی در شبکه شناسایی می‌شود، نیاز به اصلاح این پروتکل و بر طرف کردن مشکل ایجاد می‌شود. هارد فورک به اصلاح ریشه‌ای پروتکل به نحوی که بلاک‌ها قبلی دیگر از طریق آن معتبر نشوند گفته می‌شود.
تاریخچه ارزهای دیجیتال تا به امروز شاهد هارد فورک‌های گوناگونی بوده است. چندین هارد فورک از بیت کوین تا به حال ثبت شده که ارز دیجیتال بیت‌کوین کش موفق‌ترین نمونه بین آنها محسوب می‌شود. در سال ۲۰۱۶ شبکه اتریوم با یک هارد فورک به دو بلاکچین اتریوم کلاسیک و اتریوم تبدیل شد. پروژه ترا ۲ جدیدترین نمونه هاردفورک است که درست مثل اتریوم، این شبکه را به دو بلاکچین ترا کلاسیک و ترا ورژن ۲ یا ترا تقسیم می‌کند.
وقتی یک هارد فورک ایجاد می‌شود کاربران شبکه برای استفاده از امکانات جدید لازم است پروتکل نرم‌افزاری خود را آپدیت کنند. اما بسیاری از سرمایه‌گذاران ممکن است به هر دلیلی تمایلی به انجام این کار نداشته باشند. از آنجا که شبکه‌های غیرمتمرکز توسط کاربران مدیریت و نگهداری می‌شوند، کاربرانی که پروتکل را آپدیت نمی‌کنند می‌توانند به کار کردن با شبکه اولیه ادامه بدهند.
ترا ۲ چیست؟
بلاکچین ترا با ارز دیجیتال ترا و لونا یکی از اکوسیستم‌های محبوب ارز دیجیتال بود. به تازگی بعضی از تراکنش‌های نامعتبر، و مشکلاتی در الگوریتم‌های محاسباتی در شبکه بلاکچین ترا باعث شد استیبل‌کوین یو‌اس‌تی (UST) در این سیستم دچار سقوط قیمت بشود. حالا برنامه جایگزین شرکت ترافرم لبز بر طرف کردن مشکل با تغییرات زیرساختی در شبکه بلاکچین یا هارد فورک و ایجاد نسخه جدیدی از اکوسیستم ترا است.
مطابق این برنامه قرار است تمام محتویات فعلی بلاکچین ترا از توکن‌های ترا و لونا گرفته تا استیبل‌کوین و همچنین برنامه‌های غیرمتمرکز به بلاکچین جدید ترا منتقل بشوند. مانند بقیه فورک‌های سخت، معامله‌گران و سرمایه‌گذارانی که ارز دیجیتال خود را وارد بلاکچین جدید نکنند، می‌توانند به جای ترا ۲ از نسخه قدیمی ترا کلاسیک استفاده کنند. این اتفاق پیشتر در فورک سخت اتریوم و پروتکل‌های جدیدتر بیت‌کوین هم افتاده است.
پروژه ترا ۲ آنلاین شده است
در تاریخ ۲۸ می ۲۰۲۲ یعنی کمتر از یک هفته قبل ترا ۲ آفتتاح و آنلاین شد. اولین بلاک در بلاکچین جدید با عنوان نمادین فونیکس ۱ (Phoenix 1) به معنای ققنوس در ساعت ۶ صبح در این تاریخ ثبت شد. این افتتاح با یک روز تاخیر صورت گرفت و پیشتر زمان آنلاین شدن بلاکچین جدید ترا ۲۷ می اعلام شده بود.
در پروتکل جدید ترا تمام امکانات قبلی اکوسیستم ترا، به جز استیبل‌کوین یو‌اس‌تی در دسترس کاربران قرار دارد. اکوسیستم ترا در دوره‌های موفقیت و اقبال گسترده توانست بعد از اتریوم بزرگ‌ترین بستر توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز بشود. در حال حاضر بیشتر پروژه‌های غیرمتمرکزی که از اکوسیستم ترا استفاده می‌کردند به ترا ۲ منتقل شده و مهاجرت کرده‌اند.
ایردراپ ترا ۲
در اولین بلاک در شبکه اصلی بلاکچین جدید ترا یک ایردراپ با ظرفیت ۱ میلیارد توکن انجام شد. در این ایردراپ تلاش شده توکن‌ها به معامله‌گران و کاربرانی که از حمله به شبکه ترا آسیب دیده‌اند اختصاص پیدا کنند. نحوه و درصد تخصیص ایردراپ لونا ۲ را در ادامه مشاهده می‌کنید.
- مالکان لونا پیش از حمله: ۳۵٪
- مالکان لونا پس از حمله: ۱۰٪
- مالکان استیبل‌کوین یو‌اس‌تی پیش از حمله: ۱۰٪
- مالکان استیبل‌کوین یو‌اس‌تی پس از حمله: ۱۵٪
- استخر نقدینگی کاربران جامعه ترا: ۳۰٪ (با۱۰٪ برای توسعه‌دهندگان)
تمام ظرفیت ۱ میلیاردی توکن لونا ۲ هنوز وارد گردش نشده و در شش ماه آینده قرار است به تدریج وارد بازار بشود. در حال حاضر ظاهرا ۲۱۰ میلیون توکن به گردش درآمده است.
گزارش‌هایی منتشر شده که ایردراپ لونا ۲ با مشکلاتی در توزیع همراه شده است. شرکت ترافرم لبز تائید کرده که بعضی از مالکان و سرمایه‌گذاران به سهمی که پیش‌بینی می‌شده نرسیده‌اند و شکایت‌هایی برای برطرف کردن مشکل داشته‌اند.
ضرر هنگفت سرمایه‌گذاران
یکی از عوامل اصلی جذابیت اکوسیستم ترا در استیبل‌کوین آن بود که یک استیبل‌کوین الگوریتمی بود که تضمین تثبیت ارزش با دلار و بعضی از ارزهای رسمی عمده دیگر را داشت. ماه گذشته با نوسان شدید بازار ارزهای دیجیتال ارزش برابری استیبل‌کوین یو‌اس‌تی کاهش یافت که نشان داد یک استیبل‌کوین قابل اعتماد نیست.
سرمایه‌گذارانی که برای استفاده از این استیبل‌کوین تا ۴۰ میلیارد دلار روی لونا سرمایه‌گذاری کرده بودند دچار ترس و اضطراب شدیدی شدند که باعث شد ارزش لونا یک سقوط آزاد را تجربه کند و این سرمایه‌ها از دست برود. شرکت ترافرم لبز به سرعت یک جلسه پشت درهای بسته ترتیب داد و در آن سرمایه‌گذاران و معتبرکنندگان شبکه از سراسر جهان در محیطی مشابه «اتاق جنگ» نظرات خود را با مدیر عامل شرکت، دو کوان (Do Kwon) مطرح کردند.
تصمیم برای راه‌اندازی سریع بلاکچین جدید ترا ۲ در این جلسه گرفته شد. این پروژه در مدت فقط دو هفته اجرایی شد. این اتفاق همزمان که تا حد زیادی مسئولیت‌پذیری شرکت ترافرم لبز را نشان می‌دهد، تردیدهایی در مورد کارایی شبکه جدید ایجاد کرده است.
ترا ۲ و جبران خسارت سرمایه‌گذاران
اکوسیستم ترا به خاطر ارائه استیبل‌کوین‌های یو‌اس‌تی و ای‌یواس‌تی (aUST) به معامله‌گران و توسعه‌دهندگان تمام امکانات شبکه‌های بلاکچین مثل اتریوم را در کنار تضمین ثبات ارزش استیبل‌کوین‌ها می‌داد. سرمایه‌گذارانی که در این شبکه توکن‌های لونا و ترا را برای دریافت استیبل‌کوین‌ها قفل کرده بودند چیزی حدود ۴۰ میلیارد دلار وارد این شبکه کرده بودند که با حمله یا نقص شبکه، ارزش این سرمایه‌گذاری به صفر رسید.
پرونده‌های حقوقی و شکایت‌های متعددی از شرکت ترافرم لبز در کره جنوبی در جریان هستند و بسیاری انتظار داشتند به زودی مدیر عامل این شرکت برای مدت نامعلومی راهی زندان بشود. پروژه ترا ۲ با ایردراپ لونا و توزیع توکن به سرمایه‌گذارانی که قبل و بعد از حمله در این شبکه فعالیت داشتند تلاش کرده این خسارت مالی کلان را جبران کند.
پشتیبانی بایننس و صرافی‌های ارز دیجیتال معتبر از این پروژه باعث شده اضطراب و نگرانی سرمایه‌گذاران به شکل قابل توجهی کاهش یابد. توزیع اولیه یا ایردراپ لونا جدید و افتتاح ترا ۲ حداقل بخشی از سرمایه از دست رفته کاربران اکوسیستم ترا را جبران کرده است. اما این غرامت هنوز برای بسیاری از سرمایه‌گذاران به هیچ وجه رضایت‌بخش نیست.
برای مثال یکی از سرمایه‌گذاران که در توئیتر با نام کاربری ashwsbreal فعالیت می‌کند توئیت کرده:
- در سرمایه‌گذاری روی لونا ۳۰۰ هزار دلار از دست دادم. در ایردراپ ۵۹ دلار به دست آوردم. ممنون از دو کوان و تیم توسعه دهنده.
توکن جدید لونا نوسان بسیار شدیدی را تجربه می‌کند و در روز اول عرضه قیمت تا ۷۰٪ افت داشت. بسیاری از سرمایه‌گذاران لونا که دیگر اعتمادی به این اکوسیستم ندارند به محض دریافت توکن در ایردراپ شروع به فروش آن کردند.
برنامه‌های شرکت ترافرم لبز برای ترا ۲
توکن جدید لونا برای جبران خسارت سرمایه‌گذاران تا به اینجا خیلی موفق عمل نکرده است. برنامه اولیه ایردراپ قفل شدن توکن‌های جدید برای مدت سه هفته است. در این مدت سرمایه‌گذاران امکان فروش توکن‌ها را ندارند تا با اشباع بازار ارزش توکن‌ها به کلی از بین نرود. اما با وجود این تمهیدات، افت قیمت بلافاصله پس از ایردراپ ظاهر شده و همچنان ادامه دارد.
بسیاری از صرافی‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال با در نظر گرفتن سابقه و مسئولیت‌پذیری شرکت ترافرم لبز و مدیر عامل آن، از این پروژه حمایت می‌کنند. اما این حمایت هنوز نتوانسته اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کند و باعث افزایش سرمایه بازار ترا ۲ بشود. در هفته‌های آینده باید دید مدیران و سرمایه‌گذاران ترا چه برنامه‌هایی برای بهبود وضعیت و خارج شدن از این بحران ترتیب خواهند داد.
بحران ترا بحثی است که سال‌ها ادامه خواهد داشت
ارز دیجیتال لونا تا قبل از بحران ماه گذشته یکی از ارزهای دیجیتال به اصطلاح «قاتل اتریوم» معرفی می‌شد. در دوره اوج این ارز دیجیتال توانسته بود بعد از اتریوم بزرگ‌ترین اکوسیستم برنامه‌های مالی غیرمتمرکز باشد. اما با بروز مشکل در الگوریتم ثبات ارزش استیبل‌کوین این اکوسیستم، معلوم شد لونا و ترا با تصوری که از آنها می‌شد هیچ مطابقتی نداشتند.
شرکت ترافرم لبز بعد از بروز بحران و از دست رفتن سرمایه ۴۰ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاران و کاربران برخلاف رفتار معمول در این مواقع، ناپدید و مدیران آن فراری نشدند. آنها یک طرح جایگزین که تا حد زیادی منطقی به نظر می‌رسد ایجاد کردند و در مدت دو هفته بلاکچین جدید ترا ۲ را توسعه داده و راه‌اندازی کردند.
این رفتار اگر چه قابل تقدیر است، اما هنوز نتوانسته به اصطلاح آب رفته را به جوی برگرداند. در صورتی که سرمایه‌گذاران و کاربران بازار ارزهای دیجیتال دوباره به اکوسیستم ترا اعتماد کنند، انتظار می‌رود در مدتی نه چندان بلند بحران ترا تا حد زیادی برطرف بشود. اما هنوز نشانه‌ای از این تغییر احساسات در بازار و معامله‌گران ارزهای دیجیتال دیده نمی‌شود.
اگرچه بسیاری از منتقدان به بحران ترا به چشم یک شرم و ننگ برای بازار ارزهای دیجیتال نگاه می‌کنند، بسیاری از موافقان باور دارند این اتفاق برای بازار ارزهای دیجیتال نتایجی مثبت داشته و منجر به رشد این بازار می‌شود.
