دائو اصطلاحی به معنای سازمان خودگردان غیرمتمرکز است که اخیرا در ادبیات ارزهای دیجیتال کاربردهای زیادی پیدا کرده است. ایده بنیادین فناوری بلاک‌چین و به طور کلی ارزهای دیجیتال تمرکززدایی است و دائو این امکان را فراهم می‌کند. پروژه‌های مختلفی مبتنی بر دائو طراحی شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به آراگون، میکر، آوی، دش، لائو، کرو دائو و دائو استک اشاره کرد. هرکدام از این پروژه‌ها امکانات و ویژگی‌های خاص خود را دارند. از این رو، در این مطلب به بررسی مشخصات پروژه های DAO می‌پردازیم.
دائو دقیقا به چه معناست
به طور کلی می‌توان گفت که دائو یک سازمان اینترنتی و مبتنی بر بلاک‌چین است. نام DAO مخفف Decentralized Autonomous Organization است که به زبان فارسی به معنای سازمان خودگردان غیرمتمرکز می‌باشد. در واقع، دائو یک سازمان است و تحت حاکمیت یک شخص یا گروه خاص نیست و به صورت خودگردان و غیرمتمرکز اداره می‌شود. همچنین دائو وجود فیزیکی ندارد و تمام فعالیت‌های آن توسط بستر اینترنت انجام می‌شود و از این رو، اعضای آن می‌توانند کاربرانی از نقاط مختلف جهان باشند.
یک بانک را تصور کنید که به صورت غیرمتمرکز ارائه می‌شود. در این صورت، می‌توان گفت که بانک مورد نظر ما از جهات مختلف بسیار شبیه به بانک‌های سنتی است؛ با این حال، دو تفاوت عمده میان این دو وجود دارد. اولین تفاوت این است که بانک غیرمتمرکز ما ماهیت فیزیکی ندارد و تمام فعالیت‌های آن از طریق اینترنت دنبال می‌شود. دومین تفاوت این است که بانک ما حاکمیت متمرکز ندارد و از این رو، تمام مشتریان می‌توانند نقش رئیس بانک را ایفا کنند.
حال اگر بانک غیرمتمرکز ما بخواهد سودی را که از مشتریان خود دریافت می‌کند، افزایش دهد، شرایطی ایجاد می‌شود که در آن همه کاربران حق دارند تا نظر خود را اعلام کنند و مانند یک نظرسنجی، پیشنهادی که بیشترین میزان موافقت را داشته باشد، برگزیده می‌شود. در این موقعیت، به دلیل اینکه کاربران خودشان در حال انتخاب مسیر بانک هستند، منافع خود را نیز در نظر می‌گیرند و از این رو یک فرد نمی‌تواند خودش تمام تصمیمات را با توجه به منفعت شخصی اتخاذ کند. به زبان ساده‌تر دائو نوعی نوعی رویکد در اداره یک سازمان است که در آن هر عضوی از مجموعه بدون در نظر گرفتن جایگاه و سمت، از حقوق بکسان در تصمیم‌گیری‌ها و ایجاد تغییرات برخوردار است.
معرفی پروژه های DAO
به طور کلی هر پروژه دائو دارای یک توکن حاکمیتی است که دارندگان این توکن می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های این سازمان مشارکت داشته باشند. هر چه یک کاربر از توکن‌های حکومتی بیشتری برخوردار باشد، حق رای او نیز در رای‌گیری‌ها بیشتر خواهد بود. مثلا، پلتفرم وام‌دهی میکر (میکردائو) دارای دو توکن با نام‌های دای (DAI) و میکر (Maker) است. توکن میکر یک توکن حاکمیتی می‌باشد و دارندگان آن می‌توانند نظر خود را درباره تغییراتی که در این پلتفرم رخ می‌دهد، بیان کنند. برای درک بهتر، در ادامه با برخی از مهم پروژه های DAO آشنا می‌شویم.
یونی سواپ؛ از معروف‌ترین پروژه های DAO
ارزهای دیجیتالی و دیفای روزانه در حال محبوب‌تر شدن هستند و این باعث شده است تا تعداد پروژه های DAO نیز به همان نسبت افزایش پیدا کند. یونی سواپ (Uniswap) یکی از برترین پروژه های DAO است که به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز فعالیت می‌کند. همچنین این صرافی به عنوان بزرگترین صرافی غیرمتمرکز نیز شناخته می‌شود که روی بلاک‌چین اتریوم فعالیت می‌کند.
یونی سواپ اولین بار فعالیت خود را در سپتامبر سال ۲۰۲۰ آغاز کرده و در همان موقع توکن حاکمیتی یونی (Uni) را معرفی و عرضه کرد. دارندگان توکن یونی این امکان را دارند تا نظر خود را راجع به مسائلی مانند کارمزدها، نقشه راه و همین‌طور قوانین این صرافی بیان کنند. تا به امروز حدود یک میلیاد توکن یونی عرضه شده است که شما در حال حاضر می‌توانید هرکدام از آن‌ها را با قیمت ۵.۹۵ دلار خریداری کنید.
پروژه شناخته‌شده‌ای به نام میکردائو
میکر یا میکردائو (MakerDAO) یک پلتفرم وام‌دهی ارز دیجیتال است که در میان پلفترم‌های وام‌دهی، از بالاترین محبوبیت برخوردار می‌باشد. همان‌طور که به ان اشاره شد، میکردائو دارای دو توکن مخصوص است که به توکن دای، استیبل کوین نیز گفته می‌شود. اشاره به این نکته خالی از لطف نیست که توکن میکر یک توکن حاکمیتی است و با داشتن آن می‌توانید در تغییرات این پلتفرم سهیم باشید.
با داشتن توکن میکر، کاربر می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های مهم میکردائو در زمینه‌های مختلفی مانند کارمزد، حفظ ثبات شبکه، نرخ سود و حتی تعطیلی اضطراری پلتفرم مشارکت داشته باشد. در حال حاضر نیز می‌توانی هر توکن میکر را با قیمتی معادل ۱۶۵۰.۳۸ دلار یعنی حدود ۵۰ میلیون تومان تهیه کنید.
آوی؛ از جذاب‌ترین پروژه های DAO
آوی (Aave) یکی دیگر از پروژه های DAO است که ماند میکردائو در زمینه وام‌دهی فعالیت می‌کند. این پلتفرم وام‌دهی غیرمتمرکز به کاربران این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به هرگونه واسطه‌ای، دارایی‌های دیجیتالی خود را به کاربران دیگر وام بدهند یا برعکس، از کاربران دیگر ارز دیجیتال را وام دریافت کنند. توکن حاکمیتی این پلتفرم جذاب، AAVE نام دارد.
دارندگان توکن حکومتی آوی این امکان را دارند تا نظر خود را در رابطه با موارد مهمی همچون اضافه کردن دارایی‌های جدید، مدیریت پارامترهای پلتفرم و همین‌طور میزان وثیقه مورد نیز بیان کنند و در تصمیمات مختلف تاثیرگذار باشند. اگر شما هم قصد خرید این توکن ارزشمند را دارید، هر یک از آن‌ها را می‌توانید با قیمت لحظه‌ای ۱۰۶.۶۴ دلار خریداری کنید.
دش؛ شبکه ارز دیجیتال مبتنی بر دائو
اگر بخواهیم لیستی از موفق‌ترین پروژه های DAO تهیه کنید، حتما نام پروژه دش (Dash) را در آن قرار خواهیم داد. دش کی سیستم ارز دیجیتال و پرداخت آنلاین می‌باشد که به عنوان فورکی از بیت‌کوین ساخته شده است. در ابتدا هدف از این پروژه معروف افزایش سرعت تراکنش‌ها و میزان مقیاس‌پذیری بود. برای این منظور، دش ابتدا یک فورکی از لایت کوین بود و بعدا به بیت‌کوین تغییر پیدا کرد.
فعالیت شبکه دش برای اولین بار از سال ۲۰۱۴ آغاز شد و به دلیل سابقه‌ای که در این زمینه دارد، بسیاری از کاربران به آن دائوی حقیقی نیز لقب می‌دهند. در حالی که بیت‌کوین به عنوان یک پروژه متمرکز در حال توسعه در بین مردم بود، دش با مکانیزم حاکمیتی خود معرفی شد و توانست یک شروعی برای پروژه‌های بعدی دائو باشد. در حال حاضر می‌توانید هر توکن دش را با قیمت لحظه‌ای ۷۱.۴۲ دلار از صرافی‌های مختلف تهیه کنید.
پروژه کمتر شناخته‌شده The LAO
یکی از جذاب‌ترین پروژه های DAO، پروژه The Lao است که فعالیت خود را در کشور آمریکا دنبال می‌کند. در واقع، لائو به عنوان یک شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر شروع به کار کرده است و تفاوت اصلی آن با دائوهای دیگر هم مربوط به این است که این پروژه به دلیل فعالیت در کشور امریکا، از قوانین این کشور هم تابعیت می‌کند. البته که عملکردهای لائو در قالب قراردادهای هوشمند و توسط اپلیکیشین‌های غیرمتمرکز اجرایی می‌شود.
گیت کوین؛ یک پلتفرم مستقل و از جمله پروژه های DAO
گیت کوین (Gitcoin) درست مانند دیگر پروژه های DAO، یک پلتفرم مستقل و غیرمتمرکز است که از توسعه‌دهندگانی که در حال ساخت برنامه‌های Open Source یا همان منبع باز هستند، حمایت مالی می‌کند. در واقع، فعالیت در گیت کوین به این صورت است که کاربران گیت کوین می‌توانند تمام پروژه‌هایی را که در این پلتفرم در آن‌ها عضو شده‌اند را مشاهده کنند و در صورت تمایل روی پروژه‌های جدید نیز جهت سرمایه‌گذاری کلیک کنند.
توکن حاکمیتی گیت کوین با نماد GTC شناخته می‌شود که می‌توان آن را امروز با قیمتی در حدود ۳.۱۸ دلار خریداری کرد. شما با داشتن این توکن حاکمیتی می‌توانید در زمینه‌های مختلفی همچون نحوه مدیریت سرمایه‌ها یا حل و فصل منازعات صاحب نظر باشید.
پروژه کرو دائو
کرو دائو یکی دیگر از پروژه های DAO می‌باشد که توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. این توکن مانند یک بازارساز خودکار به صورت خاص عمل می‌کند. در واقع، زمانی که از رمز ارز دائو و توکن کرو دائو استفاده شود، میزان سودآوری افزایش پیدا می‌کند. چرا که شما توکن حاکمیتی را خریداری کرده‌اید و می‌توانید مسیر پلتفرم را در نظرسنجی‌ها به سمت پیشرفت تغییر دهید.
همچنین معاملات دیفای، خبر از ماندگاری آن می‌دهند و این باعث می‌شود که بازارسازهای خودکاری مانند کرو دائو همواره بخواهند مقدار زیادی از نقدینگی را در اختیار کاربران حاکمیتی خود قرار دهند. در وقاع شما با خرید کرو دائو می‌توانید با میزان نقدینگی کم به سوددهی برسید.
آشنایی با دائو استک
از جمله بهترین و معروف‌ترین پروژه های DAO به دائو استک (DAOstack) می‌توان اشاره کرد. دائو استک یکی از پروژه‌های جذاب دائو است که با نام‌های سیستم عامل هوش تجمیعی یا وردپرس دائوها نیز شناخته می‌شود. دائو استک در حقیقت یک استک نرم‌افزاری و اوپن سورس یا همان منبع باز است که از آن برای پشتبیانی از یک شبکه جهانی و تعامل‌پذیر طراحی استفاده می‌شود. همچنین از این استک می‌توان برای ساخت دائوهای مختلفی که به فعالیت‌های گروه و همین‌طور تعاملی نیاز دارند نیز استفاده کرد. چرا که دائو استک ابزارهایی را بریا ارتباط همه دائوهایی که روی آن اجرا شده‌اند ارائه می‌دهد.
توکن حاکمیتی دائو استک جن (GEN) نام داشته و قیمت بسیار پایینی دارد. به طوری که می‌تواند هرکدام از این توکن‌ها را با قیمت ۰.۰۱۵۴۳ دلار خریداری کنید. لازم به ذکر است هرچه توکن‌های بیشتری داشته باشید، رای شما در نظرسنجی‌های دائو استک مهم‌تر خواهد بود.
آراگون؛ از بهترین پروژه های DAO
اگر بخواهیم از یکی از بهترین پروژه های DAO نام ببریم، قطعا به پروژه آراگون اشاره خواهیم کرد. آراگون یک پلتفرم جذاب است که مبنای طراحی آن دائو می‌باشد و هدف از طراحی آن، تامین ابزارهای مورد نیاز برای دائوهای دیگر است. در واقع، این پلتفرم از ایجاد دائوهای مختلف روی بلاک‌چین اتریوم حمایت می‌کند و باعث گسترش و عدم نابودی آن‌ها می‌شود.
مانند هر پروژه دائوی دیگری، آراگون نیز توکن حمایتی خاص خود را دارد که با نماد ANT نشان داده می‌شود. این توکن در زمان عرضه قیمتی معادل ۵ دلار داشت، اما اکنون با ۲.۱۱ دلار می‌توانید توکن ANT را خریداری کنید.
معرفی و بررسی پروژه BitDAO
یکی از پروژه های محبوب DAO، پروژه BitDAO نام دارد که احتمال نام آن را جایی شنیده‌اید. بیت دائو بزرگترین خزانه DeFi در جهان با تقریبا ۲.۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف آن است. شهرت BitDAO در اکوسیستم DAO به وضوح قابل رویت است و فعالیت خود را روی کارهای نوآورانه متمرکز کرده است.
بیت دائو موفق شده است تا بیش از ۲.۵ میلیارد دلار درآمد کسب کند و ارزش بازار آن به ۱.۱۲ میلیارد دلار برسد. مهم‌تر از همه، پروژه BitDAO یکی از پروژه‌های امیدوارکننده DAO است که سرمایه گذاران بزرگ به آن علاقه نشان داده‌اند. به عنوان مثال، یک صرافی ارز دیجیتال مستقر در سنگاپور با عنوان ByBit، تقریبا ۰.۰۲۵ درصد از کل حجم معاملات را به BitDAO اختصاص داده است.
به نظر می‌رسد آینده BitDAO در لیست توکن های DAO بسیار امیدوار کننده باشد؛ زیرا سرمایهگذاریهای خود را در زمینه DeFi را انجام می‌دهد. در عین حال، BitDAO این امکان را به پلتفرم‌های دیگر دائو می‌دهد تا برای پیشرفت کار خود کمک هزینه دریافت کنند.
کامپوند؛ از قدیمی‌ترین پروژه های DAO
پروژه نام‌آشنای Compound یکی از بهترین پروژه های DAO است که تقریبا تمام فعالان دائو با آن آشنایی دارند. کامپوند یک پروژه DeFi و بر مبنای دائو است که به دلیل ارائه انواع وام ارز دیجیتال به کاربران شناخته شده است. توکن حاکمیتی کامپوند COMP نام دارد که در گذشته شاهد افزایش ارزش زیادی از سمت آن بوده‌ایم.
پروژه های DAO؛ پروژه‌هایی که آینده بلاک‌چین را تسخیر خواهند کرد
دائو مخفف سیستم خودگردان غیرمتمرکز است که پروژه‌های مختلفی در قالب آن فعالیت می‌کنند. از جمله پروژه های DAO می‌توان به یونی سواپ، میکردائو، آوی، دش، لائو، گیت کوین، کرو دائو، دائو استک، آراگون، بیت دائو و کامپوند اشاره کرد. هرکدام از این پلتفرم‌ها و شبکه‌ها امکانات خاص خود را ارائه می‌دهند؛ اما تمام آن‌ها دارای توکن‌های حاکمیتی هستند که با داشتن این توکن‌ها می‌توانید در فعالیت آینده آن پتلفرم یا شبکه تاثیر بگذارید و شرایط کسب سود را برای خود فراهم کنید.
