گس فی اتریوم | کارمزدی برای تامین هزینه‌های ‌پردازش ماشین مجازی اتریوم

در دنیای ارزهای دیجیتال چیزی به نام تراکنش رایگان وجود ندارد. یکی از بلاک چین‌های ‌مطرح و پرکاربرد، بلاک چین اتریوم است که کاربران برای انجام موفقیت‌آمیز تراکنش‌ها یا اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم، باید هزینه‌ای مشخص را بپردازند که گس فی نام دارد. هزینه دقیق کارمزد شبکه براساس عرضه و تقاضا میان ماینرهای شبکه و کاربران تعیین می‌‌‌شود. این کارمزد به ماشین مجازی اتریوم (EVM) اختصاص داده می‌‌‌شود تا برنامه‌های ‌غیرمتمرکز (DeFi)، خود به خود اجرا شوند. در این مطلب با نحوه محاسبه دقیق گس فی اتریوم و راهکارهای کاهش آن آشنا می‌‌‌شویم. (برای مشاهده قیمت، خرید و فروش اتریوم می‌توانید از شرایط معامله این ارز دیجیتال اطلاعات کسب کنید)

گس فی اتریوم چیست

گس اصطلاحی است که درباره مقدار اتر (ETH) – ارز دیجیتال بومی اتریوم – که کاربران باید برای تعامل با شبکه اتریوم بپردازند. این کارمزدها در واقع برای جبران هزینه انرژی مورد نیاز برای تایید هر تراکنش و ایجاد لایه‌بندی‌های ‌امنیتی در شبکه اتریوم در نظر گرفته شده‌اند. درعین‌حال هزینه انتشار هرزنامه در شبکه برای کاربرانی که قصد خرابکاری دارند، بالا می‌‌‌رود. با وجود اینکه پرداخت گس فی اتریوم یک روش کارآمد برای تشویق ماینرها به تایید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه می‌‌‌باشد؛ اما طبیعی است که پرداخت کارمزد برای کاربران خوشایند نباشد. علاوه بر بی‌اعتنایی کلی که نسبت به این هزینه‌ها وجود دارد، در مواقعی که شبکه شلوغ است، ممکن است کارمزد شبکه اتریوم به طرز چشمگیری افزایش پیدا کند و در نتیجه کاربران از گس فی نفرت دارند.

واحد اندازه‌گیری گس فی اتریوم

برای درک اینکه چرا هزینه‌های ‌گس فی این قدر بالا است و اینکه چگونه می‌‌‌توانید آن‌ها را کاهش دهید، مهم است که اطلاعاتی در رابطه با واحد اندازه‌گیری آن داشته باشید. ازآنجاکه کارمزدهای اتریوم به‌طورمعمول بسیار کم‌تر از یک واحد اتریوم هستند؛ اتریوم از یک سیستم متریک – که شامل واحدهای معینی است – تحت عنوان “wei” استفاده می‌‌‌کند که در آن یک اتر برابر با یک کوئینتیلیون وی (quintillion wei) است. (یک کوئینتیلیون عددی است که ۱۸ صفر بعد از آن وجود دارد).

یکی از رایج‌ترین واحدهای wei که برای نشان دادن گس فی اتریوم کاربرد دارد، گیگاوی (gwei) یا یک میلیارد وی است. بنابراین وقتی که میانگین کارمزد برای تراکنش‌ها ۱۰۰ گیگاوی است، به این معنی است که باید انتظار داشته باشید که برای یک تراکنش معین ۰.۰۰۰۰۰۰۱ اتر هزینه کنید.

گس فی اتریوم چگونه محاسبه می‌‌‌شود

هزینه‌های ‌پایه تنها بخشی از ساختار کلی هزینه‌ها را تشکیل می‌‌‌دهد. توجه به این نکته ضروری است که اگر واحد گس فی اتریوم خود را کمتر از مقدار گس مورد نیاز برای تکمیل تراکنش تنظیم کنید، تراکنش شما برگشت می‌‌‌خورد؛ اما گس فی شما باز پس داده نمی‌شود. این به این دلیل است که ماینر کار پردازش تراکنش را انجام داده است و حتی اگر تراکنش تکمیل نشود، کارمزد انجام این کار را دریافت می‌‌‌کند. پس از تعدیل ساختارهای گس فی اتریوم در آپدیت هاردفورک لندن، برخی از فاکتورها در فرمول محاسباتی هزینه کارمزد گنجانده شد که در ادامه این فرمول را آورده‌ایم:

• هزینه کل = واحد گس (limits) x (هزینه پایه + Tips)

برای اینکه درک این موضوع برای شما راحت‌تر شود، فرض کنید که شما قصد دارید ۱ اتریوم را ارسال کنید. ازآنجاکه میانگین گس فی برای انتقال یک واحد ETH در شبکه اتریوم ۲۳۰۰۰ گیگاوی است، باید آن را به‌عنوان واحد گس (limit) خود تنظیم کنید. حداقل مقدار گس فی مورد نیاز برای انجام تراکنش (کارمزد پایه) ۱۵۰ گیگاوی است؛ اما اگر مایل هستید که تراکنش شما سریع‌تر انجام شود، باید ۲۰ گیگاوی را به‌عنوان انعام (Tip) به گس فی اتریوم اضافه کنید. در ادامه اجزای فرمول گس فی را شرح می‌‌‌دهیم.

واحدهای گس (limits)

واحد گس فی اتریوم به حداکثر مقدار گسی اشاره دارد که شما مایل هستید برای هر معامله هزینه کنید. البته باید توجه داشته باشید که در تنظیم میزان هزینه گس، دقت کافی را به خرج دهید. چراکه در تعامل با بلاک چین اتریوم، تکمیل هریک از عملکردها به مقادیر متفاوتی از کارمزد نیاز دارد.

کارمزد پایه

کارمزد پایه به حداقل میزان گس مورد نیاز به‌منظور گنجاندن تراکنش در شبکه بلاک چین اتریوم اشاره دارد. همچنین مقدار گس فی مورد نیاز برای کارمزد پایه، صرف نظر از اینکه معامله از چه نوعی باشد، با توجه به میزان تقاضای موجود برای انجام تراکنش‌ها، تعیین می‌‌‌شود. به‌عبارت‌دیگر، میزان کارمزد پایه به‌صورت پویا و براساس تعداد کاربرانی که در هر زمان با شبکه در تعامل هستند، تنظیم می‌‌‌شود.

انعام (Tips) گس فی اتریوم

یکی دیگر از عوامل تعیین‌کننده گس فی اتریوم، هزینه انعام است که تحت عنوان کارمزد اولویت (priority fee) نیز شناخته می‌‌‌شود. انعام یک کارمزد اضافی است که برای تکمیل سریع‌تر تراکنش‌ها از سوی کاربر پرداخت می‌‌‌شود. این کارمزد انگیزه‌ای را در ماینرهای اتریوم ایجاد می‌‌‌کند که تراکنش‌های ‌شما را در اولویت قرار دهند و آن‌ها را پیش از سایر تراکنش‌ها تایید کنند. در واقع، هنگامی که یک ماینر تراکنشی با کارمزد اولویت را تایید می‌‌‌کند، آن کارمزد را به‌عنوان انعام دریافت می‌‌‌کند. ماینرها می‌‌‌توانند ببینند که کدام یک از تراکنش‌ها شامل  انعام هستند و ازاین‌رو برای اینکه بتوانند درآمد بیشتری را از آن خود کنند، تراکنش‌هایی با بیشترین انعام را در اولویت تایید قرار می‌‌‌دهند.

چرا گس فی اتریوم بالا است؟

با درک نحوه محاسبه گس فی، می‌‌‌توانیم بهتر متوجه شویم که چرا کارمزدهای شبکه اتریوم بالا است. به‌طورکلی، در افزایش میزان کارمزد دو عامل نقش تعیین‌کننده‌ای دارند که عبارت‌اند از: واحد گس فی برحسب گیگاوی و فرمول متغیر هزینه کل کارمزد در شبکه اتریوم. در ادامه دلایل افزایش گس فی را با هم بررسی می‌‌‌کنیم.

افزایش گس فی به دلیل بالا رفتن هزینه شبکه اتریوم

دلیل اصلی افزایش گس فی، بالا رفتن هزینه شبکه ETH است. به یاد داشته باشید که کارمزد شبکه اتریوم برحسب گیگاوی (gwei) محاسبه می‌‌‌شود که روشی متفاوت برای نشان دادن مقدار ETH است. از جمله عوامل اصلی تقاضای فزاینده در این شبکه بلاک چین، می‌‌‌توان به بخش‌های ‌مالی غیرمتمرکز (DeFi) و NFT اشاره داشت که رونق فراوانی دارند و همچنان کاربران جدیدی را جذب اکوسیستم اتریوم می‌‌‌کنند.

افزایش کارمزد پایه

در فرمول محاسبه کارمزد شبکه اتریوم، کارمزد پایه به‌عنوان یکی از فاکتورهای مهم این فرمول، نقشی تعیین‌کننده در افزایش گس فی دارد. لازم به ذکر است که کارمزدهای پایه حداقل میزان گس فی مورد نیاز برای گنجاندن تراکنش‌ها در شبکه بلاک چین اتریوم هستند و با افزایش تقاضای کاربران، این کارمزد نیز بیشتر می‌‌‌شود.

در حال حاضر، بیش از ۳۰۰۰ برنامه غیرمتمرکز – که به‌عنوان “dapps” شناخته می‌‌‌شوند – روی بلاک چین اتریوم در حال اجرا هستند که همه آن‌ها به دنبال گنجاندن تراکنش‌های ‌خود در کنار سایر کاربران شبکه اتریوم هستند. برنامه‌های ‌Dapp به‌تنهایی بیش از ۱۰۰۰۰۰ کاربر فعال روزانه در اتریوم دارند و درمجموع حدود ۲۵۰۰۰۰ تراکنش در روز را انجام می‌‌‌دهند. استقبال گسترده از شبکه اتریوم منجر به افزایش کارمزد پایه شده است و درنتیجه میزان کارمزد به‌طور مداوم نوسان دارد. برای تثبیت گس فی، در آپگرید EIP 1559 اتریوم، کارمزدهای پایه براساس تراکنش قبلی تنظیم می‌‌‌شود. البته تاثیرات واقعی EIP 1559 در میان کارشناسان صنعت کریپتو مورد بحث است.

اتریوم ۲.۰ یک نقطه عطف برای شبکه اتریوم به شمار می‌‌‌آید که در آن شاهد تغییر الگوریتم اجماع اتریوم از اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) خواهیم بود. در میان مزایای بسیاری که این امر برای شبکه به ارمغان می‌آورد، این آپگرید نوید کاهش گس فی اتریوم را به کاربران می‌‌‌دهد؛ کاری که رقبای اتریوم نیز انجام داده‌اند. به‌این‌ترتیب، قابلیت‌های ‌پردازشی شبکه اتریوم بهبود پیدا می‌‌‌کند و ماینرها از شبکه کنار گذاشته می‌‌‌شوند.

چگونه می‌‌‌توانیم گس فی اتریوم را کاهش دهیم

حذف کامل گس فی اتریوم هنگام استفاده از بلاک چین اتریوم، امکان‌پذیر نیست؛ اما دست‌کم روش‌هایی وجود دارند که می‌‌‌توان با به‌کارگیری آن‌ها هزینه‌های ‌کارمزد شبکه را کاهش داد. در ادامه به بررسی بهترین روش‌های ‌کاهش گس فی می‌‌‌پردازیم.

برای انجام تراکنش، زمان مناسبی را انتخاب کنید و صبور باشید

هیچ راهی برای کاهش مستقیم گس فی اتریوم در دسترس کاربران نیست؛ اما می‌‌‌توان از طریق کاهش کارمزد پایه و انعام، مجموع هزینه‌های ‌کارمزد را کاهش داد. برای کاهش گس فی از طریق کم کردن کارمزد پایه، می‌‌‌توانید تراکنش خود در شبکه اتریوم را زمانی انجام دهید که تعداد افراد کم‌تری از بلاک چین استفاده می‌‌‌کنند؛ چراکه کارمزد پایه به‌ خودی ‌خود نشان‌دهنده میزان تقاضا برای استفاده از بلاک چین اتریوم است.

زمانی که برای تعامل با شبکه اتریوم به کار بیشتری نیاز است، به‌طور طبیعی کارمزد نیز بیشتر می‌‌‌شود. در مواقعی افراد بیشتری برای تعامل با شبکه اتریوم تلاش می‌‌‌کنند، میزان کار ماینرها نیز بیشتر خواهد شد. بنابراین، اگر بتوانید زمانی را بیابید که تقاضای کمتری برای تعامل با شبکه اتریوم وجود داشته باشد، می‌توانید با کاهش کارمزد پایه تراکنش، کمتر برای گس فی هزینه کنید. تعطیلات آخر هفته معمولا بهترین زمان برای انجام تراکنش در شبکه اتریوم است.

یکی دیگر از روش‌های کاهش هزینه کل گس فی، کاهش انعام (Tips) است. به یاد داشته باشید که انعام یا کارمزد اولویت یک هزینه اضافی است که می‌‌‌توان در ازای انجام سریع‌تر تراکنش‌ها به ماینرها بدهید. اگر تراکنش شما ضرب‌الاجل مشخصی ندارد، می‌‌‌توانید صبور باشید.

حداکثر سقف کارمزد را برای تراکنش خود تعیین کنید

یکی دیگر از راه‌های ‌کاهش گس فی اتریوم، تعیین حداکثر سقف کارمزد گس در تراکنش است. در واقع شما با تعیین حداکثر کارمزد برای گس به بلاک چین اتریوم اعلام می‌‌‌کنید که X گیگاوی به‌عنوان مجموع کارمزد، بیشترین هزینه‌ای است که می‌‌‌خواهید صرف پرداخت کارمزد کنید. پس از تکمیل تراکنش، شبکه اتریوم مابقی حداکثر فی که به‌عنوان بخشی از کل کارمزد استفاده نشده است، بازپرداخت می‌‌‌کند.

تعیین حداکثر سقف کارمزد، نه‌تنها می‌‌‌تواند به شما کمک کند هزینه کمتری را صرف گس فی کنید، بلکه می‌‌‌تواند خیال شما از این بابت راحت باشد که در یک معامله خاص، بیش از میزان کارمزد مورد نیاز پرداخت نخواهید کرد. البته باید توجه داشته باشید که مانند تعیین واحدهای گس، اگر حداکثر کارمزد تعیین‌شده از سوی شما کم‌تر از کل گس فی مورد نیاز برای انجام تراکنش باشد، باعث می‌‌‌شود مبلغ پرداختی را از دست بدهید و همچنین تراکنش نیز برگشت می‌‌‌خورد.

استفاده از ابزارهای مقیاس‌بندی لایه دو اتریوم

یکی دیگر از بهترین روش‌ها برای کاهش کارمزد شبکه اتریوم، استفاده از ابزارهای مقیاس‌بندی لایه دو اتریوم است. ابزارهای مقیاس‌بندی، ابزارهای پیشرفته شبکه اتریوم هستند که هدفشان افزایش سرعت تراکنش‌ها و تعداد تراکنش‌های ‌قابل پردازش در هر ثانیه است. برخی از ابزارهای محبوب در این رابطه عبارت‌اند از: Arbitrum، Loopring و dYdX.

مقیاس‌بندی لایه دو خارج از زنجیره اتفاق می‌‌‌افتد. این به این معنی است که تراکنش‌ها جدای از بلاک چین اتریوم انجام می‌‌‌شوند. اگرچه راه‌حل‌های ‌مختلفی برای پیاده‌سازی مقیاس‌بندی لایه دو وجود دارد، اما همه آن‌ها عملکرد مشابهی دارند. تراکنش‌های ‌لایه دو خارج از زنجیره انجام می‌‌‌شوند و سپس توسط شبکه اتریوم تایید می‌‌‌شوند و در بلاک چین ثبت می‌‌‌شوند. طبق فرمول محاسبه کارمزد شبکه اتریوم، مکانیزم مقیاس‌بندی لایه دو با کاهش تعداد واحدهای گس، می‌‌‌توانند باعث کاهش هزینه‌های ‌کارمزد تراکنش‌ها شوند. چراکه این مکانیزم تنها زمانی با شبکه اتریوم در تعامل است که تراکنش در حال تایید باشد و ماینرهای اتریوم برای مدیریت تراکنش‌ها گس فی کمتری دریافت می‌‌‌کنند. ابزارهای لایه دو همچنین ازدحام در شبکه اتریوم را کاهش می‌‌‌دهند که منجر به کم شدن هزینه کارمزد برای کاربران می‌‌‌شود.

سخن آخر

افزایش مداوم گس فی بلاک چین اتریوم به یک نگرانی مهم در میان کاربران این بلاک چین تبدیل شده است. بلاک چین اتریوم زیرساخت مستحکمی را برای dApps، DeFi و NFT‌ ها فراهم می‌‌‌کند. نکته مهم این است که افزایش تقاضا برای اجرای برنامه‌های ‌DeFi یا قراردادهای هوشمند می‌‌‌تواند به‌طور مستقیم روی هزینه‌های ‌کارمزد تاثیر داشته باشد. البته روش‌هایی برای کاهش هزینه‌های ‌گس فی وجود دارد که ازجمله آن‌ها می‌‌‌توان به انجام تراکنش‌ها در زمان مناسب، و تعیین حداکثر سقف کارمزد اشاره کرد. علاوه بر این شما می‌‌‌توانید با بهره‌مندی از مکانیزم مقیاس‌بندی لایه دو اتریوم نیز هزینه‌های ‌کارمزد را کاهش دهید.