هر روزی که می‌گذرد، ایده و روشی جدید برای مشارکت مالی و نیز سودآوری در بازار ارزهای دیجیتال و حوزه‌های فناوری بلاک‌چین معرفی می‌شود. عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز نیز یکی از این روش‌ها است که استارتاپ‌های حوزه بلاک‌چین از آن برای تامین سرمایه اولیه خود استفاده می‌کنند. این روش را می‌توان یکی از روش‌های بهینه‌سازی شده عرضه اولیه توکن‌ها دانست. از سوی دیگر، این روش، راهی جدید برای سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال و سودآوری در آن است که با هم در این مطلب با تمامی نکات آن آشنا می‌شویم.
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز چیست؟
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (Initial DEX Offering) یا IDO راهکاری بهینه‌سازی‌شده و جدید با بهره‌گیری از توان مالی سرمایه‌گذاران برای تامین سرمایه در بازار ارز دیجیتال است. در این روش از قابلیت‌های صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده می‌شود تا پروژه‌های رمزارز و دیگر شرکت‌های حوزه بلاک‌چین بتوانند سرمایه اولیه مورد نیاز خود را تامین کنند. از سوی دیگر سرمایه‌گذاران نیز در صورت موفقیت پروژه، معمولا به سود بسیار بالایی دست پیدا می‌کنند.
در روش عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز توکن‌ها توسط صرافی‌های غیرمتمرکز، لانچ و راه‌اندازی می‌شوند. پیش از روش IDO از روش‌های دیگری برای این کار استفاده می‌شد که از جمله آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- روش STO
- روش ICO
- روش IEO
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز چگونه انجام می‌شود؟
در روش IDO برخلاف روش‌های جایگزین آن، عرضه اولیه توکن توسط یک پلتفرم صرافی غیرمتمرکز انجام می‌شود. این یعنی پروژه‌های ارز دیجیتال، توکن‌های ایجاد شده را در اختیار این صرافی‌ها قرار می‌دهند. یک مزیت بزرگ این روش برای سرمایه‌گذاران، این است که هیچ اولویتی برای خرید و نگهداری توکن‌ها در استخرهای نقدینگی، برای توسعه‌دهندگان پروژه، نسبت به سرمایه‌گذاران وجود ندارد.
توکن‌های خریداری شده، دریافت نمی‌شوند بلکه بلوکه می‌شوند تا هم عاملی برای سودآوری سرمایه‌گذاران باشند و هم پروژه رمزنگاری مورد نظر بتواند از سرمایه گردآوری شده برای توسعه پروژه استفاده کند. البته باید توجه داشت که عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز نیز روش‌های مختلفی دارد.
برخی از روش‌های اجرای IDO را با هم مرور می‌کنیم:
- روش اول: در این روش صرافی غیرمتمرکز، پروژه را بررسی می‌کند و در صورت قبول آن، توکن در فهرست ارزهای صرافی قرار می‌گیرد. دارایی‌ها بلوکه می‌شوند و بعد از گذشت زمان تعیین شده، در رویدادی به نام TGE این دارایی‌ها به کیف پول‌های سرمایه‌گذاران واریز می‌شوند
- روش دوم: در این روش، ابتدا فهرست سرمایه‌گذاران واجد شرایط ثبت و علنی می‌شود. این افراد باید از مهارت و توانایی‌هایی مانند بازاریابی برای پروژه رمزارز مورد نظر برخوردار باشند
- روش سوم: در این روش بخشی از سرمایه گردآوری شده در استخرهای نقدینگی، بلوکه و بخشی دیگر در اختیار تیم توسعه‌دهنده رمزارز قرار می‌گیرد و بعد از مدتی رویداد TGE برگزار می‌شود
- روش چهارم: در این روش، علاوه‌بر مراحل مرسوم در IDO در زمان برگزاری رویداد TGE هم توکن‌ها به کیف پول سرمایه‌گذاران منتقل می‌شوند و استخرهای نقدینگی برای معامله ارزها باز می‌شوند
اولین‌ها در تاریخ IDO، ICO و IEO
روش ICO برای اولین‌بار در ماه جولای سال ۲۰۱۳ توسط پلتفرم Mastercoin اجرا شد. پروژه اتریوم نیز در سال ۲۰۱۴ با روش توکن سیل، سرمایه مورد نیاز خود را برای توسعه جمع‌آوری کرد. روش IEO برای نخستین‌بار در ماه آوریل سال ۲۰۱۹ توسط پلتفرم‌هایی مانند بیت‌فارکس، بیت ام و بیت زد اجرا شد. اما روش IDO برای اولین‌بار برای پروژه ریون پروتکل در سال ۲۰۱۹ اجرا شد.
مزایای عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز
علت اصلی محبوبیت روش IDO، مزایایی است که در اختیار کاربران و توسعه‌دهندگان رمزارز قرار می‌دهد. برای مثال اگرچه صرافی‌های غیرمتمرکز نیز بدون بررسی قابلیت‌های پروژه، آن را نمی‌پذیرند، اما دیگر خبری از سخت‌گیری‌های رایج در صرافی‌های متمرکز نیست.
از سوی دیگر صرافی‌های غیرمتمرکز روند اجرای IDO و عرضه توکن آسان‌تری برای سرمایه‌گذاران دارند. همچنین این صرافی‌ها راهکارهایی برای عدم تسلط نهنگ‌ها بر بازار ایجاد کرده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به ایجاد محدودیت برای عرضه توکن اشاره کرد.
برخی از مزایای دیگر IDO را با هم مرور می‌کنیم:
- پلتفرم‌های صرافی غیرمتمرکز هر پروژه‌‌ای را برای اجرای IDO نمی‌پذیرند، بنابراین لزوما نیازی به بررسی گسترده پروژه ندارید. با این حال اعتماد کامل به لانچ‌پدها نیز کار درستی نیست
- روش IDO روشی مقرون‌به‌صرفه برای استارت‌آپ‌های حوزه بلاک‌چین است و فرصت مناسبی را برای پروژه‌های کوچک‌تر ایجاد می‌کند
- در روش IDO، پروژه‌ها به ارائه مجوزهایی که دریافت آن‌ها دشوار است، نیاز چندانی ندارند
احتمال ایجاد اصلاحات در عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز
همان‌طور که روش IDO برای کاهش محدودیت‌ها و مشکلات روش‌های پیشین خود ایجاد شد، این احتمال وجود دارد که این روش نیز برای بهینه‌سازی تحول یابد. برای مثال یکی از روش‌های جایگزین یا بهینه‌سازی شده نسبت به IDO روش IFO یا Initial Farm Offering است.
در روش IFO به‌جای بلوکه کردن دارایی‌های رمزارز، سرمایه‌گذاران به سهام‌داران استخرهای نقدینگی تبدیل می‌شوند. به‌عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران باید سهام این استخرها را خریداری کنند. همچنین این استخرها با گردآوری جفت‌ارزها ساخته می‌شوند. بنابراین هم سرمایه راه‌اندازی پروژه فراهم می‌شود و هم سرمایه‌گذاران سود مناسبی را به‌صورت غیر فعال دریافت می‌کنند.
چگونه در IDO شرکت کنیم؟
برای شرکت در یک رویداد عرضه اولیه سرمایه غیرمتمرکز ابتدا باید پروژه‌هایی را که قرار است با آن سرمایه جذب کنند، بشناسید. با یک جستجوی ساده در اینترنت با فهرستی از این پروژه‌ها آشنا خواهید شد. سپس باید به بررسی پروژه‌ها و نیز صرافی غیرمتمرکز برگزارکننده این روش بپردازید.
برخی از نکات مهم دیگر را برای شرکت در IDO با هم مرور می‌کنیم:
- از یک کیف پول رایج و معتبر مانند متامسک یا دیگر گزینه‌ها استفاده کنید
- کیف پول را به صرافی غیرمتمرکز متصل کنید
- مطابق با استراتژی خود مقداری رمزارز بخرید
- برای پرداخت هزینه خرید توکن‌ها باید مقداری از رمزارز مورد قبول صرافی برای پرداخت هزینه را در کیف پول خود نگهداری کنید
- وارد بخش IDO DApp در کیف پول خود شوید و دستورالعمل‌ها را دنبال کنید
پروژه‌های موفق در تاریخ عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز
پیشاهنگ دنیای IDOها، پروژه یا پروتکل ریون (Raven) است. این پروژه برای گردآوری سرمایه اولیه از روش IDO استفاده کرد. نکته جالب توجه این است که به‌دلیل جدید بودن این روش در آن زمان٬ بنابر اعلام توسعه‌دهندگان ریون در سایت این پروژه، آن‌ها در آن زمان، دقیقا نمی‌دانستند که IDO چیست! با این حال این روش برای آن‌ها جواب داد و Raven به یکی از پروژه‌های موفق تاریخ IDO تبدیل شد.
پروتکل Raven
پروتکل Raven به‌عنوان نخستین نمونه موفق IDO ویژگی‌های قابل توجهی دارد که احتمالا دلیل پذیرفته شدن آن از سوی صرافی نیز همین ویژگی‌ها بوده است. ریون، یک پروتکل بلاک‌چینی در حوزه آموزش یادگیری عمیق در شرایطی غیرمتمرکز است.
به‌عبارت دیگر این پروژه، راهکارهایی کاربردی و جدید و مبتنی‌بر بلاک‌چین را به شرکت‌هایی ارائه می‌دهد که در حال ایجاد تحول در هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی هستند و یا از آن‌ها بهره می‌برند. کاربران در این پروتکل، منابع رایانه‌ای خود را در اختیار پیشبرد راهکارهای مورد نظر قرار می‌دهند و در مقابل، توکن بومی پروتکل ریون را به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند.
پروتکل UMA
پروژه یا پروتکل UMA یکی از دیگر از نمونه‌های موفق تاریخ IDO است. نماد UMA برگرفته از حروف اولیه کلمات در عبارت Universal Market Access به‌معنای دسترسی جهانی بازار است. این پروتکل به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا دارایی‌های مصنوعی (synthetic assets) را روی شبکه اتریوم ایجاد کنند. این دارایی‌ها از نوع توکن‌های دارای وثیقه هستند که امکان تغییر و افزایش ارزش آن‌ها وجود دارد.
پروتکل UMA به گردآوری سرمایه اولیه‌ای معادل ۵۳۵ هزار دلار داشت، با این حال شاید کسی تصور نمی‌کرد آن‌ها در زمان اجرای IDO با هجوم سرمایه‌گذاران برای خرید روبه‌رو شوند. میزان این استقبال به‌اندازه‌ای بود که بسیاری از سرمایه‌گذاران حاضر به پرداخت هزینه‌های بیشتر شدند. در نتیجه توکن UMA که با قیمت اولیه ۰.۲۶ دلار شروع کرد، در مدت کمی به قیمت دو دلار رسید و در نهایت روی یک دلار تثبیت شد و سودی حدود چهار برابری را برای سرمایه‌گذاران رقم زد.
راهکارهای کاهش ریسک در سرمایه‌گذاری با روش IDO
برای یافتن صرافی‌هایی که روش IDO را اجرا می‌کنند می‌توانید به وب‌سایت CoinGecko مراجعه کنید. با این حال شما باید صرافی‌هایی را انتخاب کنید که از اعتبار و سابقه بالایی برخوردار هستند. برای مثال دو صرافی مشهور پنکیک سوآپ و بیکری سوآپ از جمله صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که به‌طور مداوم رویدادهای IDO را برگزار می‌کنند.
در هر مرحله از سرمایه‌گذاری در این روش، تمامی آدرس‌های اینترنتی و لینک‌ها را بررسی کنید. زیرا احتمال سوءاستفاده کلاهبرداران در این زمینه با لینک‌ها و سایت‌های جعلی وجود دارد. برخی از نکات دیگر برای مدیریت ریسک در این روش عبارتند از:
- در زمان انتخاب پروژه، احتمال پیشرفت پروژه و افزایش قیمت توکن را بسنجید
- درباره امکانات و ویژگی‌های پروژه و مزایایی که برای کاربران ایجاد می‌کند تحقیق کنید
- درباره تیم توسعه‌دهنده پروژه و سوابق کاری آن‌ها تحقیق کنید
- در سایت صرافی، با چگونگی اجرای IDO آشنا شوید؛ زیرا هر صرافی، روش‌ها و قوانین مختص به خود را در اجرای این روش دارد. از جمله باید به نکاتی مانند: حداکثر و حداقل میزان خرید توکن، ارز دیجیتال مورد نیاز برای پرداخت هزینه‌ها، میزان کارمزد و زمان بلوکه شدن دارایی مورد نظر دقت کنید
- مانند دیگر روش‌های سرمایه‌گذاری بهتر است تنها بخشی از دارایی خود را به سرمایه‌گذاری اختصاص دهید که از دست دادن آن موجب ورشکستگی شما نشوند
لانچ پد‌ها یا پلتفرم‌های عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز
منظور از لانچ‌پدها همان پلتفرم‌هایی است که یک رویداد IDO را برگزار می‌کنند. این پلتفرم‌ها تمامی مراحل و جزئیات رویداد IDO را برنامه‌ریزی و مدیریت می‌کنند. بنابراین شناخت امنیت و اعتبار آن‌ها برای سرمایه‌گذاران بسیار ضروری است. با استفاده از خدمات این لانچ‌پدها، سرمایه‌گذاران می‌توانند توکن‌های پروژه‌های جدید را پیش از عرضه عمومی خریداری کنند. در صورتی که تحقیقات شما درباره پروژه کافی باشد، احتمال دستیابی به سود مناسب و حتی بیش از حد انتظار در رویداد IDO بسیار است. در ادامه با برخی از لانچ‌پدهای مشهور IDO آشنا می‌شویم.
لانچ‌پد پولکا استارتر
پولکا استارتر (Polkastarter) میزبان برخی از IDOهای موفق در تاریخ این روش است. پولکا استارتر، یک صرافی غیرمتمرکز مشهور و یک لانچ‌پد یا برگزارکننده رویدادهای IDO است که بر روی بلاک‌چین پولکادات راه‌اندازی شده است. امکان عرضه اولیه توکن‌های اتریوم و قابلیت کراس‌چین از مزایای این صرافی است.
از جمله IDOهای موفق در این صرافی غیرمتمرکز می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- پروژه ماهادائو (MahaDAO)
- پروژه اکسیدمی (Exceedme)
- پروژه اسپایدردائو (SpiderDAO)
لانچ‌پد بایننس اسمارت چین
بایننس اسمارت چین که با نام BSCPad نیز شناخته می‌شود، یکی دیگر از لانچ‌پدهای معروف و ارائه خدمات IDO است. یکی از مزایای این لانچ‌پد در این است که این لانچ‌پد، برای افزایش امکان دسترسی سرمایه‌گذاران مبتدی و تازه‌واردان، یک رویداد لاتاری برای استفاده از روش IDO برگزار می‌کند.
لانچ‌پد تراست پد
تراست پد پلتفرمی چند زنجیره‌ای است که امکان معاملات غیرمترکز حوزه بلاک‌چین و برگزاری رویدادهای IDO را فراهم می‌کند. یکی از نکات مهمی که سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در IDOهای این لانچ‌پد باید بدانند این است که میزان سهام‌گذاری آن‌ها روی توکن بومی این پلتفرم به نام TPAD باعث افزایش شانس آن‌ها برای شرکت در IDOها است.
لانچ‌پد داک استارتر
داک استارتر از جمله لانچ‌پدهای معروف IDO است. شرط مهم شرکت در رویدادهای IDO در این لانچ‌پد٬ میزان سهام‌گذاری آن‌ها با استفاده از ارز دیجیتال این پلتفرم به نام داک است. بنابراین داک استارتر، سرمایه‌گذاران را بر اساس میزان داک خریداری شده، به پنج سطح برای شرکت در رویدادهای IDO تقسیم‌بندی می‌کند.
سخن آخر
سرمایه‌گذاری در نخستین عرضه غیر عمومی توکن‌ها یک عرصه هیجان‌انگیز است که به تحقیقات بالا در زمینه پروژه و صرافی غیرمتمرکز نیاز دارد. علاقه سرمایه‌گذاران به روش IDO بیشتر از این جهت است که بیشترین میزان رشد درصدی قیمت توکن مربوط به همان روزها و ماه‌های ابتدایی عرضه توکن است.
با این حال باید توجه داشته باشید که در برخی مواقع، امکان شکست پروژه در همان هفته اول راه‌اندازی وجود دارد. بنابراین در صورتی که نمی‌خواهید ریسک زیادی را بپذیرید، پیشنهاد ما همان روش‌های رایج ترید و هولد توکن‌ها بعد از عرضه عمومی است. صرافی راستین برترین خدمات را در زمینه خرید و فروش این ارزهای دیجیتالی در ایران به شما ارائه می‌دهد. پشتیبانی ۲۴ ساعته، امنیت ذخیره‌سازی و پشتیبانی از بیشترین تعداد ارز دیجیتال از مزایای صرافی ایرانی راستین هستند.
