خیلی از افرادی که به سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی می‌پردازند فکر می‌کنند که فقط دارای دو نوع تحلیل فادامنتال و تکنیکال هستیم. به‌ندرت از تحلیل سنتیمنتال که همان تحلیل احساسی یا ذهنی است صحبت می‌شود. درصورتی‌که تحلیل سنتیمنت بسیار مهم است و به‌منظور اندازه‌گیری و سنجش سایر معامله گران نسبت به یک جفت ارز خاص مورداستفاده قرار می‌گیرد. این نوع تحلیل در بازارهای مالی مختلف به‌ویژه فارکس و بازار ارزهای دیجیتال خیلی مهم و کاربردی است. اگر می‌خواهید با این تحلیل بیشتر آشنا شوید تا پایان با ما همراه باشید. (برای بررسی قیمت لحظه ای ارزهای دیجیتال می‌توانید از جدول قیمت راستین که به صورت مستمر آپدیت می‌شود، استفاده کنید)
تحلیل سنتیمنت (Sentiment Analysis ) چیست؟
در واقع سبکی از تحلیل است که به بررسی احساسات و انتظارات کلی فعالان بازار در خصوص یک جفت ارز و یا سایر ابزارهای مالی می‌پردازد. این روش انتخاب مناسبی جهت درک جریانات کلی بازار است و می‌توان به کمک آن منطقی‌ترین تصمیمات را در معاملات اجرایی نمود.
هر یک از تریدرها و معامله گرانی که در بازارهای مالی مشغول به فعالیت هستند دارای دیدگاه خاصی نسبت به روند بازار هستند. ازاین‌رو تصمیمات معاملاتی که می‌گیرند نیز بر اساس همین دیدگاه‌ها است. به‌عنوان‌مثال اگر یک تریدر به آینده یک جفت ارز امیدوار باشد برای خرید اقدام می‌کند و در غیر این صورت به فروش جفت ارز می‌پردازد. می‌توان گفت در نهایت احساسات و انتظارات معامله گران در بازار است که تعیین‌کننده روند کلی بازار است. مثلاً اگر تحلیل احساسی غالب بر بازار حالتی صعودی داشته باشد قیمت نیز به پیروی از آن افزایش پیدا می‌کند.
در مورد این تحلیل یک نکته بسیار مهم وجود دارد که باید در معاملات به آن توجه نمود. آن نکته این است که در این سبک نقطه دقیقی برای ورود و خروج وجود ندارد اما می‌تواند جریانات موجود در بازار را تعیین کند؛ بنابراین نیاز است که برای بالابردن شانس موفقیت در معاملات و کسب سود در کنار این تحلیل از تحلیل تکنیکال و بنیادی نیز به‌صورت هم‌زمان استفاده شود.
دلایل اهمیت تحلیل سنتیمنت
تحلیل احساسات بسیار حائز اهمیت است و درک صحیح کار با آن می تواند ابزاری نوین و مناسب را در اختیار معامله گران بازارهای مالی بگذارد. به عبارتی می‌توان گفت سنتیمنت بازار از جمله محرک‌های اصلی آن است. در تحلیل بنیادی بورس ایران اصطلاح و محرکی به نام جریانات ریسکی وجود دارد که می‌تواند در درک این تحلیل مؤثر باشد. در واقع جریانات ریسک‌پذیری و ریسک‌گریزی از جمله روش‌های تحلیل سنتیمنت بازار هستند.
تریدرهایی که در فارکس مشغول به فعالیت هستند و یا به خریدوفروش ارزهای دیجیتالی مثل بیت‌کوین می‌پردازند می‌توانند بر اساس تعداد دستورات خریدوفروش به درک مناسبی از سنتیمنت بازار برسند. فرض کنید برای یک جفت ارز تعداد دستورات خرید برابر با ۸۰ و برای فروش برابر با ۲۰ باشد بیانگر آن است که سنتیمنت بازار ۸۰ درصد به نفع خریداران خواهد بود و فرصت مناسبی برای خرید است. توجه داشته باشید که با استفاده از این نوع تحلیل تنها می‌توانید واکنش بازار را ارزیابی و پیش‌بینی کنید.
منبع تحلیل سنتیمنت
این نوع تحلیل می‌تواند دارای منابع متفاوتی باشد. در برخی از مواقع بازار از نظر تکنیکال در روندی قوی در حال حرکت است و همین شور و اشتیاق حاکم بر بازار افراد به سمت خرید سوق می‌دهد. برعکس این ماجرا نیز می‌تواند رخ دهد. یعنی روند بازار نزولی باشد و حسی منفی بر بازار حاکم شود و اکثر سرمایه‌گذاران تصمیم به فروش سهم خود بگیرند.
گاهی اوقات یک شرکت در شرایط نامطلوبی قرار می‌گیرد و اخباری که منتشر می‌شود نشان‌دهنده اتفاقات نامناسبی برای آن شرکت است که به زیان شرکت خواهد بود. در چنین شرایطی اگر این اخبار بنیادی یا فاندامنتال در بازار پخش شود جو بازار را برای خریدوفروش سهام آن شرکت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و خیلی از معامله گران تصمیم به فروش سهم خود می‌گیرند؛ بنابراین می‌توان گفت که تحلیل فاندامنتال می‌تواند منبعی برای تحلیل احساسات باشد.
از این نوع تحلیل در بازار فارکس خیلی استفاده می‌شود. به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران مرتباً به بررسی بزرگ‌ترین سایت‌های خبری می‌پردازند تا میزان خریدوفروش جفت ارزها و سایر کالاها را مورد ارزیابی قرار دهند. از این‌رو اگر مشاهده نمایند که سایر معامله گران در حال خرید یا فروش یک جفت ارز خاص هستند آن‌ها نیز بر همین اساس عمل می‌کنند و به خرید یا فروش می‌پردازند. کاربران بازار فارکس می‌توانند برای آنکه تحلیل احساسات بازار را به‌خوبی مشاهده کنند از بروکر OANDA استفاده کنند که دارای دقت بالایی است.
چگونه می‌توان از اطلاعات تحلیل سنتیمنت در معاملات استفاده نمود؟
نحوه استفاده از این اطلاعات کاملاً وابسته به خود شماست. بدین صورت که بتوانید احساسات بازار را به‌خوبی درک کنید و ببینید که این احساسات صعودی هستند یا روندی نزولی دارند؟ پس از این مرحله باید تصمیم بگیرید که چگونه می‌خواهید درک خود از احساسات بازار را به استراتژی معاملاتی وارد کنید.
برخی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند که احساسات حاکم بر بازار را کاملاً نادیده بگیرند که روش نادرستی است و می‌تواند موجب ضرر و زیان آن‌ها شود. اغلب از آنالیز احساسات به‌عنوان شاخص معکوس استفاده می‌کنند. یکی از ایده‌هایی که برای این مسئله وجود دارد این است هنگامی که اکثر افراد احساس یکسانی دارند وقت آن فرارسیده که بر خلاف احساس عموم عمل کنیم. به‌عنوان‌مثال هنگامی که همه دید و نگرش مثبتی به یک جفت ارز دارند می‌تواند فرصت مناسبی برای فروش باشد (برعکس همه عمل‌کردن).
ایده دیگری که وجود دارد این است که عمدتاً معامله گران تازه وارد به فارکس سواد کافی ندارند و ضرر می‌کنند؛ بنابراین اگر همه در حال خرید رمزارز هستند یک ایده مناسب این است که بر عکس آن‌ها عمل کنید.
به‌طورکلی اینکه ببینید از کدام منابع مدنظر برای کسب اطلاعات استفاده کرده‌اید و بتوانید به آنالیز صحیح احساسات بازار بپردازید می‌تواند نقش مهمی در موفقیت شما داشته باشد. البته به‌شرط اینکه بتوانید از این آنالیز احساسات به‌خوبی به نفع خود استفاده کنید.
مهمترین ابزارها برای تحلیل سنتیمنت بازار
برای این روش تحلیل ابزارهای متفاوتی مورداستفاده قرار می‌گیرند. اما انتخاب نوع ابزار کاملاً وابسته به بازار مالی هدف است. به‌عنوان‌مثال در بازار سهام برای ارزیابی وضعیت احساسی بازار از حجم معاملات استفاده می‌کنند. به این صورت که اگر در این بازار قیمت‌ها سیر صعودی داشته باشند ولی حجم معاملات کاهش یابد وضعیت بازار در حالت اشباع خرید قرار می‌گیرد. این در حالی است که از ابزار حجم معاملات در بررسی بازار فارکس نمی‌توان استفاده نمود و در این بازار معمولاً از اندیکاتورهای خلاف روندی و گزارش COT استفاده می‌شود که در ادامه بیشتر به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
- اندیکاتورهای خلاف روندی
این استراتژی بسیار ساده است و با استفاده از آن می‌توانید روند غالب بر بازار را بیابید و در خلاف جهت آن برای معامله اقدام نمایید. معمولاً تریدرهای خلاف روندی باتوجه‌به وضعیت‌های اشباع خریدوفروش در معاملات شرکت می‌کنند. گاهی اوقات شاهد افزایش قیمت در بازار هستیم اما بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که در آینده‌ای نزدیک بیشتر از این مقدار رشد داشته باشد. عمدتاً در چنین شرایطی بازار پس از یک دوره کوتاه وارد فاز اصلاحی خواهد شد. این وضعیت در روندهای نزولی نیز مشاهده می‌شود، به‌طوری‌که بازار سقوط می‌کند اما پس از یک دوره زمانی فروشندگان دیگر نمی‌توانند قیمت‌ها را پایین بکشند که موجب می‌شود بازار با اصلاحی مثبت به جبران بخشی از افت‌های گذشته خود بپردازد.
در واقع معامله گران خلاف روندی در جستجوی نقاطی از نمودار قیمتی هستند که به احتمال فراوان موجب بازگشت خلاف روندی بازار می‌شوند. معامله گران از این بازگشت‌های خلاف روند وارد معاملات شده و سود خوبی کسب می‌کنند. توجه داشته باشید که این معامله گران همیشه در خلاف روند به معاملات ورود پیدا می‌کنند و اصول کاری آن‌ها به این صورت است. این معامله گران برای تحلیل احساسی بازار می‌توانند از اندیکاتور RSI استفاده کنند که دارای سه بازه اشباع خرید، اشباع فروش و بازه خنثی است.
- گزارش COT
این گزارش از طریق کمیسیون معاملات آتی کالای آمریکا تهیه می‌گردد و هر جمعه بروز رسانی می‌شود. معامله گران می‌توانند این گزارش را در تقویم اقتصادی ایران بورس آنلاین مشاهده نمایند. گزارش COT بیانگر این است که خالص موقعیت‌های خریدوفروش که به‌واسطه معامله گران بورس شیکاگو نگهداری می‌شوند چگونه دچار تغییر شده‌اند؟ اگرچه این گزارش با تأخیر منتشر می‌شود اما می‌توان گفت که بهترین روش جهت ارزیابی و تحلیل سنتی منت بازار است.
کاربرد تحلیل سنتیمنتال
برخی از افراد تصور می‌کنند که از این نوع تحلیل تنها می‌توان در بازار بورس و ارزهای دیجیتال برای خریدوفروش رمزارزهایی مانند اتریوم استفاده نمود. درصورتی‌که چنین تصوری کاملاً اشتباه است و از این روش می‌توان در تمامی حوزه‌هایی که می‌تواند احساسات مثبت، منفی و خنثی وجود دارد به‌راحتی استفاده نمود. سپس بر اساس احساسات حاکم بر بازار به پیش‌بینی وضعیت آینده بازار پرداخت. به‌طورکلی می‌توان گفت کاربرد اصلی این تحلیل این است که بر اساس داده‌های موجود به شناسایی احساسات مثبت و منفی آن‌ها بپردازد. این روش تحلیلی در بازارهای مالی مختلفی قابل‌استفاده و مؤثر است.
مزایای استفاده از تحلیل سنتیمنت
متخصصان و کارشناسانی که در حوزه بازار سهام مشغول به فعالیت هستند معتقدند که تحلیل سنتیمنت به‌تنهایی می‌تواند به‌جای انواع روش‌های تحلیلی و یا تکنیک‌ها در معاملات مورداستفاده قرار بگیرد. نکته مهمی که در مورد این روش وجود دارد این است که همانند سایر روش‌های تحلیلی و تکنیکی از جمله اندیکاتورها، انواع الگوها، تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و … به ابزار خاصی نیاز ندارد. به همین دلیل سرمایه‌گذار و تریدری که از این روش استفاده می‌کند باید دقت بالایی داشته باشد تا بتواند با مشاهده وضعیت چارت قیمت‌ها به‌خوبی حرکت روند بازار و نکات مهم دیگر را تشخیص دهد و بر اساس آن در معاملات شرکت کند.
به‌عنوان مثال تریدر با این بررسی بتواند زمان مناسب ورود به معاملات و بهترین زمان خارج‌شدن از آن را پیدا کند. علاوه بر این تشخیص دهد که چگونه می‌توان بیشترین سود ممکن را کسب نمود و یا اینکه تا انتهای کار در معاملات باقی ماند. البته باید به‌خوبی بتواند رد پول‌های بزرگ را تشخیص دهد و مراقب جابه‌جایی آن‌ها باشد. درصورتی‌که معامله‌گر تجربه و مهارت کافی در استفاده از تحلیل احساسات را داشته باشد می‌تواند به نکات متعددی پی ببرد و باتوجه‌به آن‌ها بهترین تصمیمات ممکن را بگیرد و در معاملات شرکت کند.
مثالی از نحوه استفاده از تحلیل سنتیمنت در معاملات
در پایان برای آنکه درک بهتری از تحلیل احساسات داشته باشید یک مثال و نمونه واقعی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
اتفاقاتی که در سال ۲۰۱۸ رخ داد موجب تشویش و نگرانی سرمایه‌گذاران و معامله گران بازار بورس آمریکا گردید. ابتدا درآمد تمامی شرکت‌ها کاهش زیادی پیدا کرد. این در حالی بود که تحلیل گران پیش‌بینی کرده بودند درآمد شرکت‌ها در سال ۲۰۱۹ تقریباً چهار درصد رشد خواهد داشت. درصورتی‌که این افزایش درآمد در سال‌های گذشته دورقمی بود. عامل دیگر اضطراب معامله‌گران بازار بورس سخنانی بود که از رئیس شورای‌عالی خزانه‌داری آمریکا منتشر شد و اعلام نمود که ترازنامه بانک مرکزی به شکل اتوماتیک به جریان افتاده است. وجود چنین شرایط و عواملی موجب شد که سنتیمنت بازار ریزش پیدا کند.
از سویی دیگر تنش‌هایی که میان دولت چین و آمریکا به وجود آمده بود موجب شد که اقتصاد جهان کاملاً تحت‌تأثیر آن قرار بگیرد. هم‌زمان با این وقایع تعطیلات دولت آمریکا نیز شروع شد. معامله گرانی که از این تحلیل استفاده می‌کردند باتوجه‌به وضعیت بازار به‌خوبی متوجه شدند که سنتیمنت بازار روندی کاهشی دارد و موجب شد که عده زیادی از معامله‌گران نسبت به بازار بی‌اعتماد شوند و بازار معاملات بورس آمریکا در بدترین وضعیت ممکن در طی سال‌ها فعالیت خود قرار بگیرد.
سخن پایانی
همان‌طور که متوجه شدید استفاده از تحلیل سنتیمنت برای موفقیت در معاملات خریدوفروش در بازارهای مالی می‌تواند بسیار مفید و کاربردی باشد. به این صورت که اگر بتوانید به‌عنوان یک معامله‌گر احساسات غالب بر بازار را به‌خوبی بتوانید آنالیز و تشخیص دهید قطعاً بهتر می‌توانید تصمیم‌گیری کنید و وارد پوزیشن خرید یا فروش شوید و سود قابل‌توجهی کسب نمایید. پس از این تحلیل غافل نشوید و با استفاده از آن معاملات خود را شگفت انگیز کنید.
علاوه بر تحلیل سنتیمنت نوعی دیگر از تحلیل نیز در بازار ارزهای دیجیتال به نام تحلیل آنچین وجود دارد که می توانید در وبلاگ راستین در مورد آن نیز مطالعه کنید.
