شدو در نمودار شمعی | شیوه شکل‌گیری و اصول کارکرد شدو در نمودار کندل استیک

در تحلیل تکنیکال، نمودارهای شمعی یا کندل استیک یکی از محبوب‌ترین انواع نمودار قیمت هستند. آن‌ها بهتر از انواع دیگر نمودارها مانند نمودارهای خطی، نمودارهای میله‌ای و کاگی به شمار می‌‌‌آیند؛ چراکه در آن‌ها حجم بالایی از داده‌ها به نمایش درمی‌آید. کندل استیک‌ها از دو بخش بدنه و شدو تشکیل شده‌اند. شدوها خط‌های ‌نازکی هستند که نشان‌دهنده پرایس اکشن معاملات در خارج از بدنه کندل – شامل قیمت‌های ‌اولین معامله و آخرین معامله – می‌‌‌باشند. شدوها در قسمت بالایی و پایینی هر کندل استیک قرار دارند که بالاترین قیمت و پایین‌ترین قیمت طی یک دوره مشخص معاملاتی را به نمایش می‌‌‌گذارند. در این مطلب با شیوه شناسایی و استفاده از شدو در نمودار شمعی آشنا می‌‌‌شویم.

شدو در نمودار شمعی چیست؟

شدو در نمودار شمعی نشان‌دهنده اکستریم‌های ‌قیمتی است که روی هر کندل استیک قبل از بسته شدن در قیمت نهایی ظاهر می‌‌‌شود. در یک کندل صعودی شدوها نشان‌دهنده اختلاف بین قیمت بسته شدن (close) کندل و بالاترین قیمت (شدوی بالایی) است. از سوی دیگر، در یک کندل نزولی، شدو نشان‌دهنده اختلاف بین قیمت باز شدن (open) کندل و پایین‌ترین قیمت (شدوی پایینی) است.

شدو یا سایه، خطوط نازکی هستند در قسمت‌های ‌بالایی و پایینی هر کندل استیک قرار دارند. سایه‌های ‌کندل نشان‌دهنده تمامی پرایس اکشن‌هایی است که خارج از محدوده بین قیمت‌های ‌اولین معامله و آخرین معامله صورت می‌‌‌گیرد. به‌عبارت‌دیگر شدوها در نمودارهای قیمتی، بالاترین قیمت و پایین‌ترین قیمت معاملاتی را به نمایش می‌‌‌گذارند.

اصول اولیه کارکرد شدو در نمودار شمعی را بشناسید

هر کندل استیک بسته به تنظیمات نمودار، قیمت‌های ‌open، بالاترین قیمت (high)، پایین‌ترین قیمت (low) و بسته شدن کندل استیک (close) را نشان می‌‌‌دهد. به‌عنوان مثال، در یک نمودار قیمتی در تایم فریم روزانه، هر کندل نشان‌دهنده پرایس اکشن قیمت در طول یک روز است. به‌طور خاص در چنین نموداری، هر نقطه روی کندل نمایانگر قیمت‌های ‌open، بالاترین قیمت، پایین‌ترین قیمت و بسته شدن قیمت در طول یک روز معاملاتی است.

در یک نمودار شمعی، همه کندل استیک‌ها دارای دو عنصر اصلی بدنه و شدو هستند. بدنه کندل استیک بخش عریض آن را تشکیل می‌‌‌دهد که نشان‌دهنده دو نقطه قیمتی است: قیمت open و close. برای مثال، در صورتی که کندل از نوع صعودی باشد، قسمت پایینی کندل نشان‌دهنده قیمت باز شدن کندل است؛ یا به عبارت دیگر قیمت اولین معامله انجام‌شده در آن روز. درحالی‌که، قسمت بالای کندل نشان‌دهنده قیمت بسته شدن کندل یا قیمت آخرین معامله انجام‌شده در آن روز.

مقایسه کندل استیک‌های ‌صعودی و نزولی در نمودار شمعی

کندل‌های ‌صعودی (bullish) و نزولی (bearish) به‌صورت متفاوتی شکل می‌‌‌گیرند. در نمودار شمعی، کندل‌های ‌صعودی معمولا سبز رنگ و کندل‌های ‌نزولی قرمز رنگ هستند؛ اما در برخی از نمودارها آن‌ها را با استفاده از ترکیبی از رنگ‌های ‌مختلف مانند سیاه و سفید، سبز و بنفش نشان می‌‌‌دهند.

زمانی که قیمت بسته شدن کندل بالاتر از قیمت باز شدن کندل باشد، کندل استیک صعودی است. در هر نمودار شمعی، این موارد بارنگ‌های ‌مشخصی به نمایش درمی‌آید؛ بنابراین، پلتفرم مورد استفاده شما این کار را به‌صورت خودکار انجام می‌‌‌دهد. هنگامی که قیمت بسته شدن کندل کمتر از قیمت باز شدن کندل باشد، کندل استیک نزولی است و نقطه بالایی بدنه کندل، قیمت open و نقطه پایینی آن قیمت close را نشان می‌‌‌دهد. در نمودار شمعی، معمولا کندل‌های ‌نزولی با رنگ قرمز به نمایش درمی‌آیند.

شدو در نمودار شمعی چه اطلاعاتی را در اختیار معامله گران قرار می‌‌‌دهد؟

شدوی بالایی، بالاترین مقادیر قیمتی یک کندل استیک را مطابق دوره زمانی چارت نشان می‌‌‌دهد و شدوی پایینی، نمایانگر پایین‌ترین مقادیر یک کندل استیک است. در عین حال، هر شدو در نمودار شمعی اطلاعات زیادی را ارائه می‌‌‌دهد آن‌ها اطلاعات مهمی را درباره نحوه حرکت قیمتی سهم در اختیار معامله گران و تحلیلگران قرار می‌‌‌دهند. هنگامی که یک کندل شدوی کوتاهی را نشان می‌‌‌دهد، در واقع اکثر معاملات بین قیمت‌های ‌باز و بسته دوره اتفاق افتاده است. اگر شدو بلند باشد، نشان‌دهنده آن است که بیشتر معاملات به‌خوبی پس از باز / بسته شدن کندل استیک گسترش پیدا کرده است.

در هر نمودار شمعی، شدوهای بالا و پایین معمولا اندازه یکسانی ندارند. زمانی که شدوی بالایی کندل بلندتر باشد، نشان‌دهنده قدرت خریداران در طی دوره معاملاتی است. از سوی دیگر، چنانچه قیمت بسته شدن کندل به‌طور قابل‌توجهی کمتر از بالاترین قیمت (high) باشد، نشان می‌‌‌دهد که فروشنده‌ها توانسته‌اند در پایین آوردن قیمت موفق شوند.

وقتی که بالاترین قیمت کندل فاصله زیادی از قیمت آخرین معامله داشته باشد، یک شدوی بلند در بالای کندل ایجاد می‌‌‌شود و وقتی شدوی پایینی بلند باشد، عکس این موضوع اتفاق افتاده است. فروشنده‌ها در مقطعی از دوره معاملاتی قیمت را کنترل کرده‌اند و قیمت را به میزان قابل‌توجهی کاهش داده‌اند. سپس خریداران پیش از پایان معاملات برای بالا بردن قیمت‌ها وارد عمل شده‌اند. شدوهای بلند در نمودار شمعی در هر طرف از کندل که شکل بگیرد – بالا یا پایین کندل – اغلب در انتهای یک روند، درست پیش از تغییر روند رخ می‌‌‌دهد و در نتیجه روند جدیدی شکل می‌‌‌گیرد.

شیوه شناسایی و استفاده از شدو در نمودار شمعی

هر کندل استیک دارای قیمت‌های ‌open، close، بالا‌ترین قیمت و پایین‌ترین قیمت است که حرکت قیمتی سهام یا دارایی ارز دیجیتال را دوره زمانی مشخصی را نشان می‌‌‌دهد. این مقادیر الگوهای مختلف کندل استیک را ایجاد می‌‌‌کنند. همچنین، قسمت جعبه مانند کندل که بسته به تنظیمات نمودار ممکن است پر یا توخالی باشد، بدنه کندل نامیده می‌‌‌شود. در نمودار شمعی، خطوط دو طرف بدنه کندل نیز شدو یا سایه نامیده می‌‌‌شوند که محدوده‌های ‌بالایی و پایینی هر کندل را تشکیل می‌‌‌دهند.

کندل‌ها از نظر تایم فریم در مقیاس‌های ‌مختلفی مانند یک دقیقه‌ای، دو دقیقه‌ای و روزانه استفاده می‌‌‌شوند. مهم نیست که از نمودار شمعی در چه تایم فریمی استفاده می‌‌‌کنید؛ چراکه نحوه شکل‌گیری و اصول کارکرد کندل استیک‌ها شبیه به یکدیگر است. برخی از تحلیلگران تکنیکال اعتقاد دارند که شکل‌گیری یک شدوی بلند می‌‌‌تواند نشانه‌ای از معکوس شدن روند قیمتی باشد. برخی دیگر معتقدند شکل‌گیری یک شدوی کوتاه نشانه‌ای از افزایش قیمت در آینده‌ای نزدیک است. به عبارت دیگر، با تشکیل سایه بلند در بالای کندل احتمال شکل‌گیری روند نزولی وجود دارد؛ در حالی که تشکیل سایه بلند در پایین کندل می‌‌‌تواند به معنای شروع روند صعودی باشد.

شدوی بالایی بلند زمانی تشکیل می‌‌‌شود که قیمت در طول دوره‌ای مشخص حرکت کند؛ اما باز هم پایین بیاید که یک سیگنال نزولی است. شدوی بلند پایینی زمانی تشکیل می‌‌‌شود که خرس‌ها قیمت را پایین می‌‌‌آورند؛ اما گاوها آن را به سمت بالا می‌‌‌کشند و در نتیجه یک سایه بلند شکل می‌‌‌گیرد که به عنوان یک سیگنال صعودی در نظر گرفته می‌‌‌شود.

انواع استراتژی‌های ‌معاملاتی بر پایه الگوهای شدو در نمودار شمعی

نمودارهای شمعی جزو محبوب‌ترین انواع نمودار در بازارهای مالی هستند. برخلاف سایر نمودارها، مانند نمودارهای renko خطی، نمودارهای شمعی جزئیات بیشتری را در قالب مقادیر OHLC به معامله گران و تحلیل گران ارائه می‌‌‌دهند. در ادامه انواع استراتژی‌های ‌معاملاتی مبتنی بر کندل استیک‌ها را بررسی می‌‌‌کنیم.

استفاده از دستور شرطی

یکی دیگر از استراتژی‌های ‌معاملاتی بر پایه شدو در نمودار شمعی، استفاده از دستور شرطی (Pending orders) است؛ به‌خصوص زمانی که در نمودار شدوهای بلندی ایجاد شود. ایده ورای این استراتژی نیز ساده است؛ پس از ایجاد یک سایه بلند در بالا یا پایین کندل استیک،، قیمت دارایی یا در جهت شکل‌گیری شدو ادامه می‌‌‌یابد یا روند جدیدی را آغاز می‌‌‌کند.

بنابراین، در صورت شکل‌گیری یک سایه بلند در بالای کندل، معامله‌گر می‌‌‌تواند یک buy-stop را کمی بالاتر از قیمت فعلی دارایی باز کند. به این ترتیب، در صورت ادامه افزایش قیمت دارایی، وارد یک پوزیشن خرید می‌‌‌شود. البته فرض بر این است که این روند ادامه پیدا کند. اگر این اتفاق نیفتد، دستور شرطی نیز اجرا نخواهد شد.

الگوی استاندارد دوجی

یکی از محبوب‌ترین الگوهای شدو در نمودار شمعی، الگوی استاندارد دوجی است که از ن برای شناسایی نقاط برگشت روند در چارت استفاده می‌‌‌شود. یک دوجی زمانی اتفاق می‌‌‌افتد که کندل با قیمت یکسانی باز و بسته شود. به این ترتیب، این الگو می‌‌‌تواند سایه‌های ‌بلند بالا و پایین و بدنه بسیار کوچکی داشته باشد.

وقتی این الگو در طول یک روند نزولی اتفاق می‌‌‌افتد، می‌‌‌تواند نشانه‌ای از نزدیک بودن روند صعودی باشد. بنابراین یک تریدر می‌‌‌تواند در جهت عکس روند، پوزیشن معاملاتی بگیرد. ولی از آنجا که تمامی الگوهای دوجی منتهی به برگشت روند نمی‌شوند؛ تریدر می‌‌‌تواند تا شکل‌گیری یک الگوی جدید صبر کند.

الگوی کندل استیک چکش (Hammer)

در نمودار شمعی، الگوی دیگری که برای تریدینگ بر پایه شدو کاربرد دارد، الگوی چکش نام دارد. این الگو یکی از محبوب‌ترین الگوهای بگشت روند در بازارهای مالی است. همان طور که از نام آن پیدا است، الگوی چکش از یک بدنه بسیار کوچک و یک سایه بلند در پایین کندل تشکیل شده است. در بیشتر موارد، این الگو سایه بالایی ندارد و گاهی اوقات، سایه بسیار کوتاه است.

الگوی چکش نشانه خوبی از این است که قیمت دارایی در حال برگشت است. بنابراین، یکی از بهترین راه‌ها برای معامله بر پایه این الگوی شدو در نمودار شمعی، باز کردن یک سفارش buy-stop کمی بالاتر از قسمت بالایی آن است. برای اینکه استراتژی معاملاتی بر پایه الگوی کندل استیک چکش نتیجه خوبی به دنبال داشته باشد، دارایی باید در ابتدا در یک روند نزولی قرار گرفته باشد. معمولا الگوی چکش پس از کاهش شدید قیمت شکل می‌‌‌گیرد و آنگاه روند قیمت معکوس می‌‌‌شود. بنابراین، یک معامله‌گر می‌تواند پوزیشن معاملاتی خود را با یک سفارش buy-stop باز کند و سپس با افزایش قیمت، سود کند.

نقطه مقابل الگوی چکش، تحت عنوان الگوی چکش معکوس (inverse hammer) شناخته می‌‌‌شود. این الگو زمانی اتفاق می‌افتد که در طول یک روند نزولی، کندل استیک یک بدنه کوچک و یک سایه بالایی بلند تشکیل دهد. در بیشتر موارد، در ادامه این الگو یک روند صعودی شکل می‌‌‌گیرد. فرم دیگری از الگوی چکشی در طول یک روند صعودی تشکیل می‌‌‌شود که الگوی ستاره دنباله‌دار (shooting star) نام دارد. این الگو زمانی اتفاق می‌افتد که بدنه کندل استیک کوچک و سایه بلندی در بالای آن قرار دارد؛ در حالی که الگوی کندلی مرد آویزان (hanging man) زمانی اتفاق می‌افتد که بدنه کندل استیک کوچک و سایه پایینی بلند باشد. تمامی الگوهایی که به آن‌ها اشاره شد، معمولا نشانه‌ای از تغییر روند هستند.

سایر الگوهای دوجی

دوجی استاندارد یکی از الگوهای شدو در نمودار شمعی است که در استراتژی‌های ‌معاملاتی کاربرد دارد. با این حال، راه‌های ‌بیشتری برای استفاده از انواع دیگر الگوهای دوجی وجود دارد. یکی از این الگوها، الگوی دوجی سنگ قبر (gravestone doji) نام دارد که زمانی اتفاق می‌افتد که بدنه کندل کوچک و سایه بالایی بسیار بلند داشته باشد. در این حالت، هر معامله‌گر می‌‌‌تواند یک پوزیشن معاملاتی خرید را روی سایه بالایی کندل باز کند.

نوع دیگر الگوی دوجی به الگوی سنجاقک (dragonfly doji) معروف است. این الگو زمانی اتفاق می‌‌‌افتد که کندل استیک دارای بدنه کوچک و شدوی بسیار بلندی در پایین بدنه باشد. این وضعیت، یک وضعیت ایده‌آل برای معامله گران است که یک سفارش sell-stop را کمی زیر شدو تنظیم کنند.

سخن آخر

کندل استیک‌ها قرن‌ها مورد استفاده تاجران بوده‌اند. آن‌ها ابتدا در ژاپن توسط تاجران برنج در قرن هفدهم مورد استفاده قرار گرفتند. اما امروزه به ابزارهای محوری تحلیلی در معاملات روزانه تمام دارایی‌ها تبدیل شده‌اند. هر کندل استیک از دو بخش بدنه و شدو تشکیل می‌‌‌شود. از جمله الگوهای شدو در نمودار شمعی که در استراتژی معاملاتی نیز کاربرد فراوانی دارند، می‌‌‌توان به الگوی استاندارد دوجی، الگوی چکش و ستاره دنباله‌دار اشاره کرد. نمودارهای شمعی حاوی داده‌های ‌مشابه نمودار میله‌ای هستند؛ با این تفاوت که در نمودارهای شمعی رابطه بین قیمت‌های ‌باز و بسته شدن کندل برجسته می‌‌‌شود. شدوی کندل از اهمیت قابل‌توجهی در تحلیل پرایس اکشن در طول یک دوره مشخص معاملاتی، برخوردار است.

در وبلاگ راستین مقاله دیگری نیز در مورد تریدینگ پلن ارزهای دیجیتال منتشر شده است که می توانید آن را نیز مطالعه کنید.