تفاوت های ICO و IEO و IDO | مزایا و معایب این روش‌های عرضه اولیه

یکی از مهم‌ترین شیوه‌های تامین سرمایه برای یک استارتاپ حوزه بلاک‌چین و ارز دیجیتال، عرضه توکن است. این توکن‌ها به شیوه‌های متعددی عرضه می‌شوند که هرکدام دارای پلتفرم، مراحل، قوانین و مزایا و معایبی هستند. این روش‌ها عبارتند از: ICO و IEO و IDO که آن‌ها را با نام‌های عرضه اولیه سکه، عرضه اولیه صرافی و عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز نیز می‌شناسیم. آشنایی با تفاوت های ICO و IEO و IDO بهترین راهنمای سرمایه‌گذاران برای استفاده از این روش‌ها و نیز راهنمای استارتاپ‌های برای انتخاب یکی از آن‌ها است. در این مطلب با این تفاوت‌ها آشنا می‌شویم.

پیش از هرچیز IPO را بشناسید

برای افراد مبتدی بهترین روش برای درک روش‌های ICO، IEO و IDO این است که ابتدا با مفهوم IPO یا عرضه اولیه سهام آشنا شوند که نسبت به روش‌های متاخر، دارای سابقه بسیار بیشتری است. IPO خلاصه عبارت Initial Public Offerings به‌معنای عرضه اولیه سهام است. در این روش، شرکت‌ها برای نخستین‌بار سهام خود را در بازار بورس عرضه می‌کنند. به‌عبارت دیگر این شرکت از یک شرکت خصوصی به یک شرکت عمومی تبدیل می‌شود.

عرضه اولیه سکه یا ICO چیست؟

بعد از IPO به‌لحاظ زمانی نوبت به ICO می‌رسد که نخستین اجرای آن به سال 2013 باز می‌گردد. ICO مخفف Initial Coin Offering به‌معنای عرضه اولیه سکه یکی از نخستین روش‌ها برای تامین مالی پروژه‌های ارز دیجیتال و پروژه‌های دیگر مبتنی‌بر بلاکچین است.

تفاوت عرضه اولیه سکه با عرصه اولیه سهام در این است که اولا سرمایه‌گذاران با سهام روبه‌رو نیستند، ثانیا در آینده شرکت سهمی ندارند و سوم این‌که فعالیت سرمایه‌گذار و شرکت باید بر محور بلاک‌چین و بازار ارز دیجیتال باشد. از سوی دیگر یکی از تفاوت های ICO و IEO و IDO در این است که ICO در وب‌سایت پروژه قابل اجرا است اما دو روش دیگر در یک صرافی متمرکز یا غیرمتمرکز اجرا می‌شوند.

تاریخچه اجرای ICO

برخی از کارشناسان اولین اجرای ICO را مربوط به اجرای این روش در سال 2013 در پلتفرم Mastercoin می‌دانند و برخی دیگر به سال 2014 و تامین مالی برای پروژه اتریوم توسط توسعه‌دهندگان آن اشاره دارند. در هر صورت دوران اوج ICO را می‌توان سال 2017 دانست که کمپین‌های متعدد تامین بودجه برای توکن‌های جدید راه‌اندازی شدند.

عرضه اولیه سکه چطور کار می‌کند؟

شما در ICO به‌جای خرید سهام یک شرکت، با خرید توکن‌های دیجیتالی تولید شده توسط آن شرکت، سرمایه مورد نیاز آن‌ها برای اجرای پروژه را تامین می‌کنید. در مقابل در صورت تامین مبلغ مورد نیاز برای اجرای پروژه، این پروژه راه‌اندازی می‌شود و شروع به ارائه خدمات یا محصولات خود می‌کند.

توسعه‌دهندگان معمولا امکان پرداخت هزینه خدمات، تراکنش‌ها و هزینه خرید محصولات را به دارایی‌های کم‌شماری مانند همان توکن محدود می‌کنند. افزایش تقاضا برای خرید این توکن‌ها باعث می‌شود، قیمت توکن افزایش یابد. از سوی دیگر، شما در عرضه اولیه سکه، این توکن‌ها را در پایین‌ترین قیمت ممکن خریداری کرده‌اید؛ بنابراین سود بسیاری بالایی را با این روش کسب خواهید کرد و این یکی از سناریوهای ممکن بود.

مزایای ICO برای استارتاپ‌های بلاک‌چینی و سرمایه‌گذاران

بیشتر مزایای ICO متعلق به پروژه‌های رمزارز و توسعه‌دهندگان فناوری‌های مبتنی‌بر بلاک‌چین است و همین مساله نیز باعث شد که بعدها مدل‌های دیگری مانند IEO و IDO روی کار آمدند که مزایای بیشتری برای سرمایه‌گذاران داشتند. قطعا در صورت موفقیت پروژه در تامین مالی و نیز در صورت محبوبیت و کاربردی بودن پروژه، سرمایه‌گذاران از این شانس برخوردار می‌شوند که در مدت کمی سود بسیار بالایی را دریافت کنند. همچنین در صورت عدم موفقیت پروژه، تمام سرمایه آن‌ها به احتمال قوی از دست می‌رود.

برخی از مزایای ICO برای استارتاپ‌های بلاک‌چینی نیز عبارتند از:

• کنترل کامل کسب‌وکار، به این دلیل که سرمایه‌گذاران، سهمی در آینده شرکت نخواهند داشت
• امکان جمع‌آوری سرمایه از مردم کشورهای گوناگون و بدون نیاز به مذاکره مستقیم و …
• عدم نیاز به قوانین دست‌وپاگیر مرسوم در عرضه اولیه سهام
• دخالت دولتی کمتر نسبت به عرضه اولیه سهام
• هزینه‌های راه‌اندازی نسبتا پایین
• راه‌اندازی آسان‌تر نسبت به STO و IEO

معایب ICO

کارشناسان بازار ارزهای دیجیتال معتقد هستند ICOها گزینه معقولی برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت به‌شمار نمی‌آیند. از سوی دیگر یکی از معایب اصلی این سیستم ویژگی‌های امنیتی نسبتا ضعیف است و این امکان وجود دارد که این سیستم به‌راحتی توسط افراد سودجو و کلاهبردار مورد سوء استفاده قرار گیرد.

عرضه اولیه صرافی یا IEO چیست؟

عرضه اولیه صرافی (Initial exchange offering) یا IEO یکی دیگر از روش‌های تامین مالی پروژه‌های حوزه بلاک‌چین و ارز دیجیتال است. توجه داشته باشید این روش مربوط به صرافی‌های متمرکز حوزه بلاک‌چین است. در این روش یک صرافی متمرکز مانند بایننس مدارک و ویژگی‌ها و چشم‌انداز یک پروژه در حال راه‌اندازی را به درخواست آن‌ها بررسی می‌کند.

در صورتی که این صرافی به این نتیجه برسد که امکان موفقیت این پروژه وجود دارد، امکانات صرافی را برای اجرای یک رویداد IEO در اختیار پروژه قرار می‌دهد. به‌عبارت دیگر در صورت پذیرش پروژه از سوی صرافی، توکن‌های آن از طریق صرافی به سرمایه‌گذاران عرضه خواهد شد. از سوی دیگر یکی از تفاوت های ICO و IEO و IDO در این است که IEO به صرافی‌های متمرکز وابسته است که معمولا دارای اعتبار بالایی هستند.

تاریخچه IEO

اولین رویداد IEO در ماه ژانویه 2019 میلادی برگزار شد. طی این رویداد، لانچ پد یا پلتفرم اجرای عرضه اولیه از سوی صرافی بایننس برای توکن بیت تورنت (BitTorrent) راه‌اندازی شد. توسعه‌دهندگان این توکن در این رویداد توانستند مبلغ 7.1 میلیارد دلار را تنها طی 15 دقیقه به‌دست بیاورند. پلتفرم‌های دیگری مانند بیت‌فارکس، بیت ام و بیت زد نیز در ماه آوریل همان سال از روش IEO استفاده کردند.

عرضه اولیه صرافی چگونه انجام می‌شود؟

بازیگران یک IEO یک پروژه مبتنی‌بر بلاک‌چین با یک توکن اختصاصی، گروهی از سرمایه‌گذاران علاقمند به این روش و یک صرافی متمرکز رمزارز هستند. اما توسعه‌دهندگان پروژه و مجموعه گرداننده آن باید مراحلی برای استفاده از این روش پشت سر بگذرانند. این مراحل را با هم مرور می‌کنیم:

• تهیه وایت پیپر پروژه برای ارائه به صرافی و سرمایه‌گذاران که دارای اطلاعاتی مانند: شیوه تامین مالی توکن‌ها، منابع شرکت یا پروژه برای اجرا، نوع پلتفرم برای اجرای تراکنش‌ها و ارزش مورد انتظار خود پروژه از توکن بعد از زمان عرضه
• انتخاب صرافی و ارسال پروژه و مدارک لازم برای صرافی
• فرآیند آنالیز پروژه از سوی صرافی
• عقد قرارداد با بین صرافی و پروژه و پرداخت هزینه‌های آن
• برگزاری IEO بر اساس قوانین صرافی و مفاد قرارداد

مزایای IEO

پروژه‌های بلاک‌چینی معمولا در ابتدای راه‌اندازی هیاهوی تبلیغاتی زیادی دارند. صرافی‌ها این پروژه‌ها زیر نظر می‌گیرند و در صورت ارائه درخواست IEO از سوی آن‌ها و در صورتی که تشخیص بدهند این پروژه دارای نقاط قوت قابل قبولی است، برای اجرای IEO با آن‌ها قرارداد می‌بندند.

برخی از مزایای IEO برای سرمایه‌گذاران عبارتند از:

• در روش IEO اعتماد سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری بیشتر است زیرا می‌دانند صرافی‌ها این پروژه‌ها را حتما بررسی می‌کنند. با این حال این ویژگی هرگز نباید تنها دلیل شما برای سرمایه‌گذاری باشد، زیرا بسیاری از این پروژه‌ها نیز تاکنون شکست خورده‌اند
• یکی از دلایل اعتماد مردم به صرافی‌های متمرکز این است که این صرافی معمولا IEO و رویدادهای مشابه را بدون هیچ مشکلی برگزار می‌کنند و این ویژگی به‌خاطر نظارت‌های مستقیم و خودکار و مبتنی‌بر فناوری بلاک‌چین بر پروسه اجرای IEO و نیز پشتیبانی مناسب از سوی صرافی است
• لانچ پدهای IEO از طراحی بسیار بهتری نسبت به پلتفرم‌های ICO برخوردار هستند و به‌همین دلیل کار با آن‌ها آسان‌تر است

معایب IEO

این‌که در فهرست IEO در یک صرافی متمرکز رمزارز معروف قرار بگیرید، دارای هزینه‌های بیشتری نسبت به ICO است. از سوی دیگر معمولا پروژه‌های ارز دیجیتال مجبور می‌شوند بر اساس قرارداد، درصدی از توکن‌های خود را به‌عنوان کمیسیون در اختیار صرافی قرار دهند.

از دیگر معایب IEO می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• انتخاب یک صرافی نه‌چندان مشهور و با هزینه‌های کمتر می‌تواند باعث شکست یک پروژه شود
• در روش IEO نیز امکان پامپ و دامپ شدن یا افزایش سریع ارزش و کاهش سریع ارزش توکن وجود دارد

عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز یا IDO چیست؟

نام IDO مخفف Initial DEX Offering به‌معنای عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز است. یک IDO می‌تواند توسط صادرکننده توکن، مستقل از هر واحد، سازمان یا فرد دیگری سازماندهی شود. یکی از مهم‌ترین تفاوت های IEO و IDO در این است که در IDO به‌جای صرافی متمرکز، از امکانات صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده می‌شود. بنابراین شما با یک پلتفرم روبه‌رو هستید.

تاریخچه IDO

روش عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز اولین بار در سال 2019 میلادی برای پروژه ریون اجرا شد که یک پروژه بلاکچینی در زمینه آموزش است. بنابراین یکی از تفاوت های ICO و IEO و IDO در این است که IDO از همه جدیدتر و ICO از همه قدیمی‌تر است. از دیگر پروژه‌های موفق و پیشگام در این زمینه نیز می‌توان به اجرای IDO برای پروتکل UMA اشاره کرد که پروژه‌ای برای ساخت دارایی‌های مصنوعی (synthetic assets) روی شبکه اتریوم است.

عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز چگونه اجرا می‌شود؟

در روش IDO نیز مانند روش IEO، توکن‌ها در اختیار صرافی قرار می‌گیرند، اما این بار، یک صرافی غیرمتمرکز و همچنین بدون قوانین دست‌وپاگیر و شیوه متمرکز. نکته دیگر این که در این روش، سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان پروژه هر دو می‌توانند این توکن‌ها را خریداری کنند و هیچکدام نسبت به یکدیگر دارای اولویت نیستند.

از سوی دیگر IDO به چند شیوه قابل اجرا است. برای مثال ممکن است ابتدا پروژه بررسی شود و در فهرست IDO‌های صرافی قرار گیرد. حالت دیگر این است که ابتدا سرمایه‌گذاران واجد شرایط در فهرست قرار می‌گیرند. همچنین روش‌های دیگری برای راه‌اندازی IDO وجود دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• هولد توکن‌ها
• استیکینگ توکن‌ها
• بلوکه کردن توکن‌ها

مزایای IDO

صرافی‌های غیرمتمرکز نیز مانند صرافی‌های متمرکز، پروژه‌های بلاکچینی را برای پذیرش، ابتدا بررسی می‌کنند اما این روند، با سخت‌گیری کمتری همراه است. همچنین صرافی‌های غیرمتمرکز از امکانات مناسب و روش‌هایی آسان‌تر برای سرمایه‌گذاری برخوردار هستند.

برخی از مزایای IDO را با هم مرور می‌کنیم:

• ایجاد محدودیت برای کنترل نهنگ‌های بازار
• عدم وابستگی به افراد و سازمان‌ها
• عدم نیاز به استفاده از یک سرور واسطه
• امکان نقدینگی فوری
• تامین مالی جمعی آسان و منصفانه برای همه

معایب IDO

عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز یکی از جدیدترین شیوه‌های عرضه اولیه توکن و تامین سرمایه برای اجرای پروژه‌های مبتنی‌بر بلاک‌چین است و معایب کمتری نسبت به روش‌های پیشین دارد. با این حال مهم‌ترین عیب این روش این است که سختگیری کمتر در پذیرش پروژه‌ها ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد.

تفاوت های ICO و IEO و IDO در زمینه‌های گوناگون

روش‌های ICO و IEO و IDO مشهورترین و رایج‌ترین روش‌های تامین سرمایه در حوزه بلاک‌چین هستند. این روش‌ها به به صاحبان پروژه کمک می‌کنند مقادیر زیادی سرمایه را برای توسعه پروژه جمع‌آوری کنند. در عین حال به سرمایه گذاران نیز کمک می‌کنند تا بتوانند توکن‌ها را با قیمت‌های بسیار مناسبی در عرضه اولیه خریداری کنند.

تفاوت های ICO و IDO و IEO در زمینه‌های مختلفی مانند مزایا و معایب و شیوه اجرا قابل بررسی هستند. با این حال مهم‌ترین تفاوت این سه روش تامین سرمایه، در محل عرضه توکن است. در روش ICO توکن‌ها به‌طور مستقیم در وب‌سایت پروژه عرضه می‌شوند. در روش IEO توکن‌ها توسط صرافی متمرکز در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند و در روش IDO عرضه اولیه توکن در صرافی غیرمتمرکز انجام می‌شود.

سخن آخر

روش‌های ICO و IEO و IDO از جمله محبوب‌ترین روش‌های اجرای رویداد عرضه اولیه توکن و تامین سرمایه لازم برای استارتاپ‌های حوزه بلاک‌چین هستند. شما با مطالعه تفاوت‌های این روش‌ها و بررسی مزایا و معایب هر یک از آن‌ها می‌توانید بهترین روش را متناسب با استراتژی و اهداف سرمایه‌گذاری خود انتخاب کنید. برای موفقیت در این روش‌ها، مهم‌ترین نکات عبارتند از: بررسی پروژه و انتخاب بهترین پلتفرم.

نکته دیگری که در مورد هر سه روش ICO و IEO و IDO وجود دارد، این است که معمولا کارشناسان بازار ارزهای دیجیتال، هیچکدام این روش‌ها را برای سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت پیشنهاد نمی‌کنند. همچنین این روش‌ها دارای ریسک بالایی هستند و امکان از دست رفتن تمام سرمایه شما وجود دارد. ما در صرافی راستین امکان انجام آسان انواع معاملات رمز ارز را برای شما ایجاد کرده‌ایم. شما در این صرافی می‌توانید برترین ارزهای دیجیتال را خریداری و مطابق با استراتژی خود، سودآوری کنید. (چنانچه قصد خرید baby doge مشاهده قیمت آن را دارید، می‌توانید از شرایط معامله این ارز دیجیتال اطلاعات کسب کنید)