فناوری DeFi یا امور مالی غیرمتمرکز راهکارهای جدیدی را برای کسب درآمد از بازار ارزهای دیجیتالی معرفی کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به استیکینگ و ییلدفارمینگ اشاره کرد. برخلاف روش‌هایی مانند ترید ارزهای دیجیتالی، استیکینگ و ییلدفارمینگ دو راهکار برای کسب درآمد غیر فعال از این بازار هستند. اما برای انتخاب بین این دو روش باید با تفاوت های استیکینگ و ییلدفارمینگ آشنا باشید. در این مطلب این تفاوت‌ها را با هم بررسی می‌کنیم.
ییلدفارمینگ چیست؟
پروتکل‌های DeFi از روش‌های مانند ییلدفارمینگ (Yield farming) برای تامین سرمایه و افزایش نقدینگی استفاده می‌کنند تا با استفاده از این نقدینگی بتوانند خدماتی مانند استقراض و وام‌دهی کریپتو را ارائه دهند. مزیت این روش برای سرمایه‌گذاران در ییلدفارمینگ دریافت بهره و بخشی از کارمزد معاملات و خدمات DeFi است.
در این روش سرمایه‌گذاران، دارایی‌های کریپتو خود را در استخرهای نقدینگی قرار می‌دهند تا بازارسازان خودکار (AMM) بتوانند با استفاده از قراردادهای هوشمند، معاملات را به‌طور خودکار اجرا کنند. این همان روشی است که صرافی‌های غیرمتمرکز از آن برای ارائه خدمات خود استفاده می‌کنند. بازارسازان خودکار یا AMMها نیز الگوریتم‌های ریاضی هستند که باعث خودکارسازی معاملات در این صرافی‌ها می‌شوند. پاداش صرافی‌ها به سرمایه‌گذاران در استخرها نیز توکن‌های ارائه نقدینگی (LP) یا Liquidity Provider است. همچنین به افرادی که از این روش برای سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند، ییلدفارمر گفته می‌شود.
استیکینگ چیست؟
استیکینگ (Staking) یکی دیگر از روش‌های کسب درآمد غیر فعال از بازار رمزارز است. در این روش، سرمایه‌گذاران متعهد می‌شوند تا دارایی‌های ارز دیجیتالی خود را در مکانی مانند حساب خود در یک صرافی یا حتی کیف پول نگهداری کنند و سود دریافت کنند. در روش استیکنگ، سرمایه‌گذار تا مدت مشخصی امکان دریافت دارایی خود یا استفاده از آن برای معاملات را ندارد.
از سوی دیگر از این دارایی‌ها برای ایمن‌سازی شبکه بلاکچین و پردازش تراکنش‌ها بر اساس مکانیزم Proof-of-Stake استفاده می‌شود. همچنین این مکانیسم نوعی مکانیزم اجماع است و از کاربردهای دیگر آن می‌توان به ایجاد بلوک‌های جدید در بلاکچین و اعتبارسنجی داده‌های جدید در پایگاه داده توزیع شده اشاره کرد. سرمایه‌گذاران در این روش پاداش‌هایی را در قالب توکن برای ایمن‌سازی شبکه بلاکچین دریافت می‌کنند.
تفاوت های استیکینگ و ییلدفارمینگ کدام‌اند؟
شباهت اساسی روش‌های استیکینگ و ییلدفارمینگ در قفل کردن دارایی ارز دیجیتالی در یک پلتفرم دیجیتالی رمزارز است. همچنین این روش‌ها مانند سپرده‌گذاری سنتی در بانک‌ها عمل می‌کنند و پاداش سرمایه‌گذاران مبالغی با عنوان سود سرمایه‌گذاری است. این حال این دو روش تفاوت‌هایی نیز با هم دارند که در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا می‌شویم.
تفاوت های استیکینگ و ییلدفارمینگ از نظر سطوح پیچیدگی
استیکینگ و ییلدفارمینگ از نظر شرایط دسترسی و دانش مورد نیاز برای استفاده از هرکدام با هم تفاوت‌هایی دارند. به‌طور کلی می‌توان ییلدفارمینگ را فرآیندی پیچیده‌تر از نگاه سرمایه‌گذاران دانست؛ به‌ویژه به این دلیل که به تحقیقات بیشتر از سوی این افراد نیاز دارد.
پیش از هرچیز سرمایه‌گذاران در روش ییلدفارمینگ باید استخرهای نقدینگی را انتخاب کنند که سود مناسبی را در برابر سپرده‌گذاری به آن‌ها ارائه می‌دهند. همچنین آن‌ها باید برای انتخاب توکن و پلتفرم تصمیم‌گیری کنند.
دو معیار مهم انتخاب در این روش‌ها باید این موارد باشند:
- انعطاف‌پذیری و قابلیت تنظیم استخر نقدینگی
- ثبات و تعادل استخر نقدینگی
در مقابل، مشتریان خدمات پلتفرم‌هایی که با ییلدفارمینگ، سرمایه مورد نیاز برای ارائه خدمات را تامین می‌کنند، باید به‌دنبال پلتفرم‌هایی باشند که وثیقه کمتری را برای وام‌دهی دریافت می‌کنند. همچنین کارمزد تراکنش‌ها و خدمات در آن‌ها کمتر باشد.
یادگیری استیکینگ اما ساده‌تر از ییلدفارمینگ است. در این روش کاربران باید یک استخر استیکینگ را در شبکه الگوریتم اثبات استیک (Proof-of-Stake) انتخاب کنند تا دارایی خود را در آن قفل کنند. هر استخر در این روش دارای یک بازه زمانی است که سرمایه‌گذاران در آن دوره نمی‌توانند از دارایی خود برداشت کنند و به‌همین دلیل به این شیوه نگهداری، قفل کردن دارایی می‌گوییم. براساس این روش می‌توانیم بگوییم که ییلدفارمینگ به نوعی مدیریت فعال سرمایه‌گذار برای افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری نیاز دارد اما استیکینگ را می‌توان روشی کاملا غیرفعال برای کسب درآمد دانست.
تفاوت های استیکینگ و ییلدفارمینگ از نظر دوره زمانی سپرده‌گذاری
دوره زمانی سپرده‌گذاری قابل تنظیم (انعطاف‌پذیر یا تنوع بالای بازه‌های زمانی) را می‌توان یک معیار مهم برای انتخاب روش سرمایه‌گذاری دانست. از سوی دیگر یک تفاوت مهم استیکینگ و ییلدفارمینگ این است که در روش استیکینگ، سرمایه قفل می‌شود و امکان برداشت از آن وجود ندارد اما ییلدفارمینگ اینگونه نیست. ییلدفارمرها از این آزادی برخوردار هستند که دارایی خود را بین استخرهای نقدینگی جابه‌جا کنند و یا در صورت لازم از دارایی خود برداشت کنند. بنابراین ییلدفارمینگ را می‌توان روشی کاملا انعطاف‌پذیر از نظر دوره زمانی سپرده‌گذاری دانست.
استیکینگ اما متناسب با قوانین پلتفرم دارای دوره‌های زمانی قفل کردن دارایی است. در واقع این یک ویژگی نوآورانه قراردادهای هوشمند است که هم امکان برداشت از دارایی را به سرمایه‌گذاران تا زمان اعلام شده نمی‌دهد و هم مالکیت آن‌ها بر دارایی‌شان را تضمین می‌کند.
کارمزد تراکنش‌ها در روش‌های استیکینگ و ییلدفارمینگ
یکی دیگر از تفاوت های استیکینگ و ییلدفارمینگ مساله کارمزد تراکنش‌ها است. ییلدفارمینگ اگرچه امکان انتقال دارایی از یک استخر به استخری دیگر را ایجاد می‌کند اما برای این انتقال سرمایه باید کارمزد بپردازید و کارمزد این تراکنش‌ها در شبکه‌ای مانند اتریوم بسیار بالا است. بنابراین در زمان انتخاب این روش و نیز انتخاب پلتفرم میزان کارمزد تراکنش‌ها را بررسی کنید تا بازدهی واقعی سرمایه‌گذاری در این روش برای شما روشن شود.
در مقابل، استیکینگ اگرچه باعث قفل شدن دارایی می‌شود اما از این مزیت نیز برخوردار است که شما دیگر با هزینه‌ای با عنوان کارمزد تراکنش برای جابه‌جایی دارایی خود مواجه نیستید. همچنین به این دلیل که از دارایی شما برای مواردی مانند تایید تراکنش‌ها استفاده می‌شود، این شما هستید که کارمزد تایید تراکنش را دریافت می‌کنید.
الزامات توکن؛ یکی دیگر از تفاوت‌های استیکینگ و ییلدفارمینگ
در روش ییلدفارمینگ از جفت توکن‌ها (Token Pairs) مانند USDT-USDC یا BTC-ETH استفاده می‌شود. بنابراین کاربران می‌توانند گزینه‌های بسیاری از ترکیب توکن‌های گوناگون داشته باشند. با این حال باید نسبت 50 – 50 را برای افزایش تعادل در استخر رعایت کنند. در مقابل، در روش استیکینگ فقط از یک توکن برای سپرده‌گذاری استفاده می‌شود. بنابراین دیگر نیازی به ارائه دو توکن با نسبت ارزشی برابر نیست.
میزان سودآوری در روش‌های استیکینگ و ییلدفارمینگ
از دیگر تفاوت های استیکینگ و ییلدفارمینگ می‌توان به درصد سود حاصل از سپرده‌گذاری اشاره کرد. میزان سودآوری در ییلدفارمینگ متناسب با درصدی است که هر استخر به‌عنوان سود به شما پرداخت می‌کند. همچنین درصورتی‌که از میزان سود بیشتر در استخری دیگر باخبر شوید می‌توانید دارایی‌های خود را به استخری دیگر منتقل کنید اما باید کارمزد این جابه‌جایی را نیز در نظر بگیرید.
میزان سود در ییلدفارمینگ به موارد گوناگونی بستگی دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- میزان سرمایه شما و نقدینگی موجود در استخر
- گزینه‌های آربیتراژ
- نوسانات کلی بازار ارزهای دیجیتال
به‌طور معمول نرخ سود در روش ییلدفارمینگ بیشتر از استیکینگ است. همچنین استیکینگ دارای نرخ سود ثابت است. البته نرخ سود ثابت نیز مزایای خود را دارد. اول این‌که سرمایه‌گذاران می‌توانند در همان ابتدای سرمایه‌گذاری میزان سودآوری سالانه خود را در این روش محاسبه کنند. دوم این‌که نیازی نیست برای دستیابی به این سود، مدیریت فعال در سرمایه‌گذاری داشته باشند. نکته آخر این‌که سود استیکینگ در دوره‌های طولانی‌مدت بیشتر از بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت است.
تفاوت ریسک سرمایه‌گذاری در استیکینگ و ییلدفارمینگ
تعیین میزان ریسک سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سرمایه‌گذاران در بازار ارز دیجیتال است. پروتکل‌های ییلدفارمینگ همواره در معرض خطرات امنیتی مختلفی قرار دارند. برای مثال هرگونه خطا در شکل‌گیری یک قرارداد هوشمند می‌تواند پروتکل را در برابر حملات هکرها آسیب‌پذیر کند. بر اساس آمارهای بازار ارز دیجیتال در سال 2021، بیش از 10 میلیارد دلار از دارایی‌های سرمایه‌گذاران این بازار در حملات هکری از دست رفته است.
استیکینگ نیز مانند هر روش سرمایه‌گذاری دارای ریسک‌هایی است و توجه به ایمنی پلتفرم از مهم‌ترین نکات برای کاهش این ریسک‌ها است. اما در حالت کلی به‌دلیل غیرفعال بودن این روش سرمایه‌گذاری، ریسک‌ها کمتر از روش ییلدفارمینگ هستند. از سوی دیگر پذیرش سرمایه‌گذاران در روش استیکینگ نیازمند رعایت دستورالعمل‌هایی سخت‌گیرانه است که ریسک‌های امنیتی را کاهش می‌دهد.
استیکینگ و ییلدفارمینگ چه شباهت‌هایی دارند؟
با وجود تمامی تفاوت‌هایی که برای روش‌های استیکینگ و ییلدفارمینگ ذکر کردیم، این دو روش، شباهت‌هایی نیز با هم دارند. مهم‌ترین شباهت این دو روش در غیرفعال بودن کسب درآمد است. این یعنی نیازی نیست سرمایه‌گذاران مانند تریدرهای روزانه زمان زیادی را به مدیریت معاملات خود و بررسی بازار اختصاص دهند. بنابراین افرادی که به ترید علاقمند نیستند و یا به‌دلیل مشغله‌های کاری دیگر نمی‌توانند از ترید برای سودآوری استفاده کنند می‌توانند با بررسی روش‌های استیکینگ و ییلدفارمینگ، یکی از آن‌ها را برای کسب درآمد غیرفعال انتخاب کنند.
شباهت دیگر روش‌های استیکینگ و ییلدفارمینگ در امکان محافظت از دارایی‌ها در برابر تورم است. به‌طور معمول در شرایط تورم در داخل کشورها ارزش پول ملی نسبت به ارزهای برتر دیگر کاهش می‌یابد. بنابراین شما می‌توانید با خرید ارزهای دیجیتالی از کاهش ارزش سرمایه خود پیشگیری کنید. همچنین با سپرده‌گذاری این ارزها با استفاده از این دو روش، از درصد سود مشخصی نیز برخوردار می‌شوید.
از سوی دیگر تریدرها معمولا با ریسک نوسانات لحظه‌ای قیمت ارزهای دیجیتالی در معاملات خود روبه‌رو هستند. اما این ریسک در روش‌های استیکینگ و ییلدفارمینگ وجود ندارد و سرمایه‌گذاران از سود ناشی از افزایش احتمالی قیمت دارایی کریپتو در طول یک سال برخوردار می‌شوند.
استیکینگ یا ییلدفارمینگ؛ کدام‌یک را انتخاب کنیم؟
ییلدفارمینگ بیشتر مناسب سرمایه‌گذارانی است که می‌توانند ریسک سرمایه‌گذاری بیشتری را بپذیرند. همچنین آن‌ها با پذیرش این ریسک از سود بیشتری نسبت به استیکینگ برخوردار می‌شوند. میزان سرمایه لازم برای ییلدفارمینگ نیز معمولا بیشتر از استیکینگ است. درصورتی‌که این شرایط را می‌پذیرید، ییلدفارمینگ سرمایه‌گذاری ایده‌آل شما است. در مقابل استیکینگ مناسب سرمایه‌گذارانی است که می‌خواهند کمترین زمان را به مدیریت سرمایه‌گذاری و حتی تحقیق برای آن اختصاص دهند و سود ثابتی را دریافت کنند.
استیکینگ و ییلدفارمینگ؛ دو روش محبوب در بازار ارزهای دیجیتالی
استیکینگ و ییلدفارمینگ تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارند که برای انتخاب یکی از این دو روش باید با آن‌ها آشنایی داشته باشید. سپس می‌توانید متناسب با اهداف خود از سرمایه‌گذاری و میزان سرمایه خود روش ایده‌آل را انتخاب کنید. استیکینگ یک روش کم‌خطر برای کاربران مبتدی بازار ارزهای دیجیتالی و ییلدفارمینگ روشی سودآور با ریسک بیشتر است که به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای پیشنهاد می‌شود.
